ایران و ضرورت رصد تحولات افغانستان

پايگاه خبري تحليلي «نيک رو»، ده روزی است کشور افغانستان و طالبان صدر اخبار اول جهان قرار گرفته است. آن چه به جهان مخابره می‌گردد این است: «اشرف غنی» گریخت. دولت تحت حمایت آمریکا سقوط کرد. طالبان پس از نزدیک به 3 دهه، به قدرت و حکومت رسید. افغانستان باز در و حشت و هراس گرفتار آمد تا مردمش همچنان در کابوس امنیت بسر برند و با آرامش غریبه و بیگانه باقی بمانند.

 مؤید این ادعا، فرودگاه کابل است که مردم با وحشتی که از حکومت طالبان دارند به سوی فرودگاه هجوم آورده‌اند تا از این کشور خارج شوند و چه حوادثی که درفرودگاه اتفاق نیافتاده و چه سختی‌هایی که این مردم تحت فشار از اشغالگران و حکومت‌های آلت دست قدرت‌های جهانی، تحمل نکرده و همچنان باید در این کشور باز شاهد آلام و رنج های فراوان باشند تا برای زنده ماندن، این روزهای لعنتی و غیرانسانی را پشت سر گذرانند.      

به نوشته «گاردین»، و براساس اعلام ناتو تاکنون 18 هزار نفر از افغانستان خارج شده‌اند اما همچنان هزاران نفر از واجدان شرایط خروج از کشور در انتظار پروازهایی هستند که معلوم نیست چه زمانی به آن‌ها برسد. این حجم از خروج مردم را باید نشانه ترس آنان از به قدرت رسیدن طالبان تلقی نمود. طالبانی که پیشینه خوبی در افغانستان نداشته و در میان مردم جز نفرت و انزجار نکاشته‌اند که بخواهند با محبت افغانی‌ها مواجه شوند و همراهی آنان را طلب نمایند.

خروج آمریکا بعد از 20سال از افغانستان با سه هزار کشته و  بیش از ۷ هزار زخمی و قطع عضوی به انضمام آسیب‌های جدی روانی ده‌ها هزار نفری سربازان آمریکا پس از دو دهه شرارت و قتل و غارت، و گریختن «اشرف غنی» آمریکایی از کشور و به قدرت رسیدن طالبان آن هم همزمان و با این سرعت را چگونه می‌توان اتفاقی تفسیر نمود و از ماجراهای پشت پرده سازش آنان در این خصوص به سادگی عبور نمود. سئوال این جاست که طالبان با ۷۰ هزار نیرو در مقابل ارتش حداقل ۳۰۰ هزار نفری افغانستان چگونه پیروز شده است! نگارنده قصد ورود به این بحث را ندارد چون خاستگاه این مقاله پرداختن به این موضوع نمی‌باشد ولی جا داشت در این یادداشت به این نکته اشاره گردد تا به عنوان یک علامت سئوال بعدها مورد واکاوی قرار گیرد! 

داده‌های موجود و سوابق گذشته خباثت آمیز آمریکا با متحدان ناتویی ، اروپایی و گروه‌های تروریستی نشان می‌دهد، افغانستان در آینده آبستن حوادثی است که پیش بینی آن دور از ذهن نمی‌باشد و چه بسا این حوادث، همسایگان مرزی افغانستان را نیز درگیر نماید و اسباب چالش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی گردد.  

ایران به عنوان یکی از همسایگان از هم اکنون باید بیدار و هشیار باشد و اخبار افغانستان را رصد نماید و برای هرموضع و گامی که طالبان بر می­‌دارد تحلیل و پیش بینی داشته باشد و این مهم بر عهده دو دستگاه دیپلماسی و امنیتی کشور در دولت سیزدهم است که غفلت از آن چه بسا ایران را دچار آسیب‌های داخلی، بین‌المللی و امنیتی نماید که جبران آن در آینده؛ ممکن است با هزینه‌های سنگینی که بر دوش نظام و البته مردم خواهد گذاشت، منافع ملی را با خطراتی جدی مواجه سازد و ایران را وارد بحران و چالش نماید.

در خصوص تحولات افغانستان می‌توان بسیار گفت و بسیار نوشت و تحلیل کرد اما نکته اساسی که جامعه بین‌الملل باید مد نظر قرار دهد ثبات  افغانستان و موضوع حاکمیت در این کشور است. حکومت افغانستان اگر از پشتوانه مردمی برخوردار نباشد و انتقال قدرت؛ قانونی و از طریق مراجعه به آرای عمومی صورت نگرفته باشد؛ افغانستان هرگز روی خوش امنیت را نخواهد دید و مردم بی گناه و بی دفاع این کشور باز قربانی مطامع  قدرت‌های جهانی و گروه‌های دست آموز آنان خواهند بود.

بیش از نیم قرن است که افغانستان و مردمش در عطش آرامش و رسیدن به امنیت لحظه شماری می‌کنند اما نصیبی از آن نبرده­اند و همچنان با بهت و حیرت و ترس و دلهره ناظر روزهای تلخ زندگی در افغانستان هستند و برای همین زندگی مزخرف نیز باید هزینه گزاف پرداخت نمایند تا زنده بمانند ولی زندگی نکنند!

افغانستان امروز حاصل و محصول تجاوز 20 ساله آمریکا با متحدانش است؛ آمریکایی که پایش به هر کشوری در منطقه و جهان باز شد جز ترور، کشتار، غارت اثری از خود برجای نگذاشت و جز نفرت و کینه بر دل مردمان این سرزمین‌ها نکاشت.

دولت‌های وابسته افغانستانی هم که روی کار آمدند کاری برای مردم خود نکردند و تمام زیر ساخت‌های امنیتی، بهداشتی، آموزشی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، رفاهی و نظامی را بنابر وابستگی و خواست آمریکا و متحدانش تخریب نمودند و این داستان تلخ همچنان در افغانستان ادامه دارد و بعید بنظر می رسد به این زودی با حکومت‌ها و قدرت‌های وابسته به بیگانه در این کشور؛ اوضاع به نفع مردم افغانستان و صلح و ثبات و امنیت این کشور پیش رود. اگرچه آرزوی ما این است که افغانستان هرچه زودتر به آرامش و ثبات نزدیک شود و روی خوش زندگی را ببیند که این آرامش، آرامش منطقه و آرامش بین المللی را به ارمغان خواهد داشت.

دکتر اسدالله افشار

• اشرف غنی

• دولت تحت حمایت آمریکا

• طالبان

• افغانستان

• تحولات افغانستان

• دکتر اسدالله افشار