«دیپلماسی قهرآمیز» آمریکا با عربستان سعودی

پايگاه خبري تحليلي «نيک رو»،
•    در این مقطع حساس در روابط ایالات متحده و عربستان در حالی که ممکن است سیاست نشان دادن هویج، منافع ایالات متحده را به مراتب بهتر از سیاست تهدید به زدن چوب پیش ببرد، همه نشانه ها حاکی از آن است که بایدن به سیاست تهدید متوسل می شود.

•    ایالات متحده نمی تواند تولید و قیمت نفت را با سد ژئوپلیتیکی که خود ایجاد کرده است تغییر دهد. بنابراین واشنگتن ممکن است به ضعیف ترین حلقه ارتباطی  -  ریاض – ضربه بزند.

حدود یک ماه پس از نشست گزارش شده ویلیام برنز رئیس سیا با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی ، وزیران اوپک پلاس، نشست ویدئویی برگزار کرند.

نشست اوپک پلاس از این که «تداوم اصول اساسی بازار نفت و اجماع در مورد چشم انداز، به بازار متعادل اشاره می کند، ابراز رضایت کرد». در بیانیه مطبوعاتی منتشر شده در وین آمده است که این وزرا «به اثرات مستمر عوامل ژئوپلیتیکی و مسائل مربوط به بیماری همه گیر و ادامه دار کرونا اشاره کرده» و تصمیم گرفتند که اوپک پلاس باید به مکانیسم تعدیل تولید ماهانه توافق شده در سال گذشته بمیزان افزایش 0.432 میلیون بشکه در روز تا خرداد 1401 پای بند باشد

کارن الیوت هاوس، ناشر سابق وال استریت ژورنال، می گوید ویلیام برنز برای «رقص نفس گیر» با محمد بن سلمان به عربستان سعودی آمده است – یعنی، عربستان سعودی باید در استراتژی جدید نفت در برابر امنیت برای «افزایش تولید جهت نجات کشورهای اروپایی از کمبود انرژی» همکاری کند.

سفر برنز به پادشاهی سعودی درست در آستانه پنجمین دور مذاکرات عادی سازی روابط عربستان و ایران در بغداد بین رئیس اطلاعات سعودی و معاون شورای عالی امنیت ملی ایران انجام شد. مصطفی الکاظمی ، نخست وزیر عراق که به عنوان میانجی در مذاکرات حضور داشت،  به رسانه های دولتی گفت: «برادران ما در عربستان سعودی و ایران با مسئولیت بزرگی، همانطور که شرایط کنونی منطقه ای می طلبد به گفتگو می پردازند. ما متقاعد شده‌ایم که آشتی نزدیک است.»

علاوه بر این، شبکه ایرانی نورنیوز ، وابسته به شورای عالی امنیت ملی ایران، در اوایل اردیبهشت  گزارش داد که دور پنجم مذاکرات درباره تنش‌زدایی احتمالی «سازنده» بود و مذاکره‌کنندگان موفق شدند «تصویر روشن‌تری» از چگونگی از سرگیری روابط را ترسیم کنند. و اینکه احتمال دیدار دیپلمات های ارشد ایران و عربستان در آینده نزدیک وجود دارد.

ماموریت برنز نمی توانست نسبت به مسیر آشتی عربستان با تهران بی تفاوت باشد.  با توجه به نامشخص بودن نتیجه مذاکرت برجام  در وین، روابط نزدیک ایران با روسیه و چین همچنان یک نگرانی بزرگ برای واشنگتن به شمار می رود. واشنگتن با امتناع سرسختانه تهران از کوتاه  آمدن بر سر  سیاست های منطقه ای که در برابر استراتژی های منطقه ای ایالات متحده قرار می گیرد، از خواست معمول خود برای احیای جبهه ضد ایرانی خود عقب افتاده است. با این وجود آمریکا کماکان امیدوار است که عربستان سعودی به توافق ابراهیم بپیوندد.

افزایش قیمت انرژی

در همین حال، موضوع قیمت گذاری انرژی به کانون توجه بازگشته است. در واقع، قیمت بالای نفت به معنای افزایش درآمد برای روسیه است. فروش نفت و گاز طبیعی روسیه در نتیجه افزایش سرسام آور قیمت ها بسیار فراتر از پیش بینی های اولیه برای سال  1400  پیش رفت که در مجموع 36 درصد از کل بودجه این کشور را تشکیل می دهد. درآمدها 51.3 درصد از برنامه های اولیه فراتر و به مجموع  119 میلیارد دلار رسید. بهترین برنامه های دولت بایدن برای فلج کردن اقتصاد روسیه در حال از بین رفتن است. به همین ترتیب، قیمت بالای انرژی یک مسئله داخلی برای بایدن نیز می باشد که در پاییز امسال با انتخابات دلهره آور روبرو می شود. مهمتر از همه، اگر اروپا منابع نفتی دیگری پیدا نکند، به خرید نفت روسیه ادامه خواهد داد.

اما قیمت برای ولیعهد سعودی  دستور کار متفاوتی دارد. او پس از بالا رفتن از پله های قدرت، احتمالاً  برای چندین دهه بر پادشاهی حکومت خواهد کرد . محمد بن سلمان در ایجاد "پایگاه قدرت" سعودی بدون کمک ایالات متحده بسیار موفق بوده است. اعمال تغییرات سبک زندگی در بین جوانان زیر 35 سال  که 70 درصد از شهروندان پادشاهی سعودی را تشکیل می دهند ضربه بزرگی پایگاه سنت گرایان زده است و از طرفی جاه‌طلبی او برای بخدمت گرفتن فناوری های نوین، عربستان را در آینده به رهبر فناوری مدرن در منطقه تبدیل خواهد کرد.

بدیهی است که امتناع محمد بن سلمان از مجازات روسیه و «ژست» 2 میلیارد دلاری او در قبال یک صندوق سرمایه گذاری جدید و آزمایش نشده توسط جارد کوشنر، داماد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا هریک گویای خیلی از صحبت هاست. محمد بن سلمان دلایل خاص خود را برای این اقدامات دارد، که با اشاره تحقیرآمیز بایدن نسبت به عربستان سعودی به عنوان یک کشور "منفور" و امتناع او از ملاقات شخصی با ولیعهد شروع می شود.

محمد بن سلمان اخیراً با امتناع خود از تماس با جو بایدن پاسخ  کوبنده ای به وی داد. علاوه بر چیزهای کوچک، محدودیت های ایالات متحده در فروش تسلیحات به پادشاهی. عدم همراهی در پاسخ به حملات نیروهای یمنی و انتشار گزارشی در مورد قتل جمال قاشقچی در سال 1397 - همه اینها در تیرگی کنونی روابط  مطرح می باشد.

حتی اگر دولت بایدن بتواند موافقت کنگره را برای تضمین‌های امنیتی جدید برای عربستان سعودی دریافت کند (که نسبتاً مشکل‌ساز می باشد)، ممکن است محمد بن سلمان به خوبی تبعیت نکند، چرا که در پایان روز، این قیمت‌های بالای نفت است که باعث بهبود بودجه عربستان بیمار می گردد.

عینیت حضور تناقض آمیزعربستان سعودی و روسیه در اوپک پلاس در هشدار صریح محمد بارکیندو دبیرکل اوپک به اتحادیه اروپا در خصوص غیرممکن بودن جایگزینی  صادرات بیش از 7 میلیون بشکه نفت و یا دیگر مایعات و میعانات روسیه  مشهود است.

با توجه به جریان های سیل آسا و متقابل ژئوپلیتیک و اقتصادی که در اینجا وجود دارد، آنچه که احتمالاً دولت بایدن را بیش از همه نگران می کند صحبت از سفر آتی شی جین پینگ رئیس جمهور چین به عربستان سعودی است. گزارش‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه ریاض و پکن در حال مذاکره برای قیمت‌گذاری برخی از اقلام نفت پادشاهی به یوان به جای دلار هستند که در واقع تغییری عمیق برای بازارهای جهانی نفت خواهد بود و به پیشرفت تلاش‌های چین برای متقاعد کردن بیشتر کشورها و سرمایه‌گذاران بین‌المللی برای معامله با ارزهای خود  کمک می‌کند.

توضیح عربستان برای تغییر پایه ارزی  از دلار به یوان این است که پادشاهی می‌تواند بخشی از درآمدهای ارزی جدید را برای پرداخت به پیمانکاران چینی درگیر در پروژه‌های بزرگ داخلی در عربستان سعودی استفاده کند، که این امر خطرات مرتبط با کنترل سرمایه‌ای که پکن بر پول خود اعمال می‌کند را کاهش می‌دهد. اما، برای واشنگتن، این بدان معناست که برخی از تراکنش‌های حساس عربستان و چین به یوان در پیام‌رسان سوئیفت که تحت کنترل غرب می باشد ظاهر نمی‌شود و نظارت بر تراکنش را غیرممکن می‌سازد.

گزارش‌های مستمر ایالات متحده مبنی بر اینکه عربستان سعودی با حمایت چین ممکن است در حال ساخت تأسیسات جدید فرآوری اورانیوم در نزدیکی شهر العلا باشد، وجود دارد. حمایت مالی سخاوتمندانه 8 میلیارد دلاری ریاض از پاکستان که در این هفته رونمایی شد، به طور قطع باعث ایجاد سکسکه در واشنگتن خواهد شد.

طبق گزارش ردیاب سرمایه گذاری جهانی چین که توسط موسسه امریکن انترپرایز اداره می شود، عربستان سعودی ستون مرکزی طرح کمربند و جاده چین (BRI) می باشد  و در پروژه های ساخت و ساز چینی به لحاظ رتبه بندی  در بالای سه کشور برتر جهان قرار می گیرد. کافی است بگوییم که دیدار رئیس سازمان سیا نمی توانسته است برای گفتگوی دوستانه با ولیعهد سعودی صورت گرفته باشد.

بقلم ام. ک. بهادراکومار  
07 مه 2022    
تارنمای دی کاردل
برگردان و کوتاه سازی علی اصغر شهدی

• علی اصغر شهدی

• ایالات متحده و عربستان

• عربستان

• نفت

• قیمت نفت

• بن سلمان ولیعهد عربستان