مقابله زیرکانه پاکستان و ایران با تهدیدات تروریستی

پايگاه خبري تحليلي «نيک رو»، تشدیدی در کار نبود. تنها در 48 ساعت، اسلام آباد و تهران توانستند در مورد نگرانی‌های مشترک امنیتی به یک نقطه مشترک دیپلماتیک دست یافته، دشمنان خارجی را ناامید کنند. دشمنانی که به دنبال جنگی همه جانبه بین دو کشور با طعم فرقه‌ای بودند.

این ملودرام یک هفته‌ای که با عاقبتی خوش به پایان رسید، نقطه عطفی در روابط پاکستان و ایران بود. روز جمعه، اسلام آباد با اعلام تمایل خود برای همکاری در "همه مسائل" با شاخه‌ای از زیتون به طرف گفتگو با تهران گام برداشت.

افراد نزدیک به  تارنمای کریدل اطلاع می‌دهند که ارتش قدرتمند پاکستان از قبل "مکانیزمی از نظارت ترکیبی در مرز" را برای ردیابی و درگیر شدن با عملیات ضدایرانی جیش العدل از خاک پاکستان تایید کرده است.

در اقدام پیشگیرانه دیگری از اسلام آباد، کمیته امنیت ملی پاکستان ، یک هیئت مشورتی نظامی-نظامی، تصمیم گرفته است تا با بازگشایی مسیر دیپلماتیک و تقویت سیستم های نظارتی و ارتباطی مرزی، به نگرانی های امنیتی متقابل اسلام آباد و تهران رسیدگی کند.

حملات موشکی سپاه به کردستان عراق، سوریه و پاکستان

سیریل آلمیدا، روزنامه‌نگار باتجربه پاکستانی و سردبیر سابق داون ، به طعنه‌آمیز در ایکس نوشت «گویا این دو کشور هرگز یکدیگر را بمباران نکرده‌اند که در عرض 48 ساعت این چنین گرم نسبت به یکدیگر ابراز علاقه کرده اند... تقریباً جای تعجب بود»...

تصمیم ایران برای آغاز عملیات فرامرزی در منطقه ناآرام بلوچستان پاکستان، هدف قرار دادن مخفیگاه‌های شبه‌نظامیان جیش‌العدل، تکان‌دهنده نبود. ایران راه‌های دیپلماتیک را برای انتقال تهدید قریب‌الوقوع گروهی که قبلاً به نام جندالله شناخته می‌شد، به پاکستان به پایان رسانده بود و ادعا می‌کند که ایالات متحده و اسرائیل از تروزیست ها حمایت می‌کنند .

بلوچستان در آستانه

بن بست جاری با جیش العدل ریشه تاریخی دارد. این گروه از زمان اولین حمله بزرگ خود در مرداد 1391 ( آگوست 2012) مسئولیت حملات متعدد علیه نیروهای ایرانی را بر عهده گرفته است.

در ماه گذشته، زمانی که حمله به یک پاسگاه پلیس در شهر راسک ، واقع در منطقه مرزی جنوب شرقی سیستان و بلوچستان، منجر به کشته شدن 11 افسر امنیتی ایرانی شد، بردباری ایران به حد خود رسید. به دنبال آن حمله دیگری در 20 دی ( 10 ژانویه) در نزدیکی این شهر در نزدیکی روستای بیدلاد جنگل انجام شد که حداقل یک افسر پلیس کشته شد.

در پاسخ، ایران در 26 دی ماه ( 16 ژانویه) یک حمله موشکی به پاکستان انجام داد که در آن اسلام آباد مدعی شد دو کودک کشته و سه تن دیگر زخمی شدند.

در اقدامی تلافی جویانه، پاکستان حملات هوایی را به مخفیگاه های تروریستی ادعایی در ایران انجام داد که به ادعای آن منجر به کشته شدن دست کم 9 جدایی طلب بلوچ شد.

نفوذ آمریکا و اسرائیل بر پویایی روابط پاکستان و ایران

به گفته کریس بلک برن، تحلیلگر سیاسی متخصص در زمینه مبارزه با تروریسم و مسائل امنیتی، پاکستان و ایران قبلاً منافع متقابلی در مبارزه با گروه های شبه نظامی در منطقه، به ویژه در افغانستان داشتند.

بلک برن به کریدل می گوید: اما در بهمن 1398 ( فوریه 2019) یک بمب گذاری انتحاری توسط جیش العدل منجر به کشته شدن 27 سرباز سپاه پاسداران ایران شد که باعث ایجاد کاهش اعتماد بین دو کشور شد.

شمشاد احمد، وزیر امور خارجه سابق پاکستان، نماینده سازمان ملل متحد و سفیر سابق پاکستان در ایران، در مصاحبه ای خیره کننده با شبکه خبری جی تی وی پاکستان، اعلام کرد که حمله ایران به جیش العدل در داخل خاک پاکستان کاملاً موجه است . او معتقد است که این سازمان ها در خدمت منافع آمریکا و اسرائیل هستند و برای مدت طولانی توسط اسلام آباد نادیده گرفته شده اند.

وی با اشاره به اینکه ایران تلاش های متعددی برای همکاری با پاکستان برای مقابله با تهدیدات فوری امنیتی انجام داده است، گفت: «از زمانی که شروع بکار کردم به این موضوع پرداخته ام. با این حال، ارتش و سرویس‌های اطلاعاتی پاکستان به طور مداوم به گروه‌های جدایی‌طلب مستقر در ایران که مسئول کشتار گسترده نیروهای مرزی ایران بودند، پناه می‌دادند.»

احمد ادعا می کند که ایالات متحده و اسرائیل ارتش پاکستان را برای آغاز حملات نظامی علیه ایران تحت فشار قرار می دادند و این اقدام با استراتژی های آنها برای منحرف کردن توجه از سایر مسائل ژئوپلیتیکی همسو است:
ایران یک ملت مستقل و احتمالاً تنها کشور مستقل در منطقه است که آمریکا را از خاک خود بیرون کرده است. هدف از این درگیری ها بین ملت های همسایه اعمال فشار بر ایران است. حمله هوایی ایران به عنوان یک پیام هشداردهنده به پاکستان بود و از آنها خواست تا از دخالت آمریکا و اسرائیل در امور خود جلوگیری نمایند.

نقش چین در میانجیگری

در بحبوحه خصومت‌های آخر هفته گذشته، چین پیشنهاد تسهیل گفت‌وگو بین ایران و پاکستان را با توجه به منافع قابل توجه اقتصادی و ژئوپلیتیکی خود در هر دو کشور ارائه کرد. داوود ختک مدیر بخش پشتوزبان رادبو آزاد بر نگرانی پکن در مورد بی ثباتی جنوب آسیا و تأثیر آن بر پروژه کمربند و جاده (BRI) تأکید می کند:

چین از روز اول فعال بود، اما دیپلماسی چین نتوانست پاکستان را از انتقام گیری باز دارد، زیرا پاکستان عمدتاً سنی مذهب هدف ایران شیعه قرار گرفت و ارتش پاکستان باید به مردم پاکستان ثابت می کرد که ضعیف نیستند. علاوه بر این، اسلام آباد تحت «فشار شدید» قرار داشت تا پاسخی قاطع بدهد و مهمتر از همه، پاکستان می خواست به همسایگان، به ویژه طالبان نشان دهد که با پاکستان سر و کله نزنند.

آیا بن بست از قبل تایید شده بود؟

آنچه قابل توجه است این است که نه ایران و نه پاکستان سامانه‌های پدافند هوایی خود را برای رهگیری موشک‌هایی که به خاکشان اصابت کرده است، فعال نکرده‌ بودند. افشای اخیر مبنی بر اینکه موشک‌های ایران افراد ایرانی را هدف قرار می‌دهند، به همان اندازه شگفت‌انگیز است که موشک‌های پاکستانی منحصراً بلوچ‌های پاکستانی را هدف قرار می‌دهند، بدون اینکه آسیبی به تأسیسات غیرنظامی و نظامی یکدیگر وارد نمایند.

• بعلاوه، این بن بست از طریق ژست حسن نیت متقابل بین دو همسایه طی 48 ساعت و بدون نیاز به هیچ گونه میانجیگری خارجی حل شد. این جنبه‌ها این شبهه را دامن می‌زند که این رویدادها از پیش طراحی شده بودند.

اف ام شکیل
22 ژانویه 2024
تارنمای دی کریدل
برگردان و کوتاه سازی علی اصغر شهدی

• علی اصغر شهدی

• روابط پاکستان و ایران

• پاکستان و ایران

• ارتش قدرتمند پاکستان

• جیش العدل

• حملات موشکی سپاه

• نفوذ آمریکا و اسرائیل

• گفت‌وگو بین ایران و پاکستان