رویکرد استراتژیک ایران و پاکستان به یکدیگر

پايگاه خبري تحليلي «نيک رو»، سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور اسلامی ایران صبح دوشنبه 3 اردیبهشت ماه سال جاری برای یک سفر دوروزه در رأس یک هیات عالی رتبه سیاسی-اقتصادی راهی پایتخت پاکستان گردید. در این سفر دو روزه که با محوریت توسعه و تقویت روابط اقتصادی و تجاری، گفت‌وگوهای دو جانبه و رایزنی‌های منطقه‌ای با عالی‌ترین مقامات پاکستان انجام و صورت پذیرفت.

 براساس آمار و ارقام، برای اولین بار حجم مبادلات تجاری ایران و پاکستان در سال گذشته رکورد زد و از رقم ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار عبور کرد.

این ارقام در سال‌های گذشته و به دلیل ادامه تحریم‌های ظالمانه غرب، با سیر نزولی با شیب کم همراه بود. سران دو کشور بر افزایش دو برابری حجم فعلی مبادلات تجاری و رساندن آن به ۱۰ میلیارد دلار و بیشتر تأکید دارند و با توجه به شرایط جدید تجاری و اقتصادی ایران و وجود ظرفیت‌های فراوان در دو کشور، دستیابی به این رقم در آینده نسبتا نزدیک را دور از دسترس نمی‌دانند.

پاکستان از ظرفیت بالایی برای صادرات محصولاتی نظیر منسوجات، برخی میوه‌ها، غلات، گوشت، لبنیات، برخی وسایل ورزشی و لوازم جراحی به ایران برخورداراست و ایران هم برای صادرات گاز، نفت خام، محصولات پتروشیمی و افزایش صادارات برق به پاکستان آمادگی کامل دارد.

با توجه به این سفر و ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های متقابل دو کشور؛ قطعا گام‌های مؤثری در آینده نزدیک در جهت همکاری های فرهنگی، سیاسی، تجاری و اقتصادی برداشته خواهد شد.   

پاکستان به خوبی به جایگاه، ثبات و اقتدار جمهوری اسلامی ایران به عنوان لنگرگاه ثبات و امنیت منطقه واقف است و به دلیل داشتن نزدیک به یک هزار کیلومتر مرز مشترک با ایران، نیاز شدید به انرژی و وجود ارتباط قلبی میان مردم دو کشور، تقویت مناسبات سیاسی، نظامی، امنیتی، فرهنگی، اقتصاد و اجتماعی با ایران را یک ضرورت می‌داند.[1]

دوستی و رابطه فرهنگی و تاریخی بی‌نظیر ایران و پاکستان با یکدیگر

ایران و پاکستان کشورهای همسایه، برادر و دوست هستند. آنها تاریخ و تمدن مشترک دیرینی دارند که همین امر باعث ایجاد پیوندی ناگسستنی بین دو ملت و دولت شده است، به گونه ای که مفاخر هر دو سرزمین، مانند اقبال و جناح، حافظ و سعدی و صدها شخصیت نامدار دیگر...، مورد احترام هر دو ملت هستند. رهبری پاکستان و ایران، در همه سطوح، اهمیت همه این پیوندهای مشترک را تصدیق و برجسته می کنند.

پاکستان همچون گوهری بر بوم تمدن بزرگ اسلامی می درخشد. مردم نجیب آن به اسلام ارادت دارند و به فرهنگ ایرانی علاقه و عشق دارند. خوشبختانه این دوستی و رابطه فرهنگی و تاریخی بی‌نظیر با رویکردی دوستانه و برادرانه با جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی پاکستان آمیخته شده و منجر به همکاری نزدیک دو دولت در زمینه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و... عرصه های منطقه ای و بین المللی تا به امروزشده است. این پیوندها برگرفته از تمرکز بنیانگذاران و رهبران فعلی دو کشور برپایه اصول مشترک «حفظ هویت دینی و فرهنگی»، «استقلال سیاسی» و «تعهد به ارزش‌های اخلاقی و دینی» بنا شده است.

پیوندهای فرهنگی، تاریخی و تمدنی؛ مهمترین سرمایه دو کشور

ایران اولین کشوری بود که استقلال پاکستان را در سال 1947 رسماً به رسمیت شناخت و در تقویت این کشور از هیچ کوششی فروگذار نکرد. در مقابل، پاکستان نیز اولین کشوری بود که انقلاب اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی را به رسمیت شناخت. این تاریخ پرافتخار سرمایه ای ارزشمند و راهنمای قابل اعتماد در پیشبرد روابط دو «همسایه عزیز» است.

پیوندهای فرهنگی، تاریخی و تمدنی مهمترین سرمایه دو کشور است. ارزش ها و آموزه های برگرفته از دین اسلام، تکریم حریم قرآن کریم، پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص) و اهل بیت، علما و اولیای خدا، تلاش برای ایجاد وحدت بین مسلمانان در کنار تاریخ پرافتخار زبان فارسی به عنوان زبان تمدنی، ادبی و عرفانی از عناصر جدایی ناپذیر روابط دوستانه دولت ها و مردم دو کشور است.

این پیوندهای دوستی و برادری همان گونه که بیان شد مبتنی بر اشتراک منافع، سنت‌های مشترک، ایمان مشترک و میراث اسلامی، قرار است در سال‌های پیش رو به نفع دو ملت، قوی‌تر شود.

تمایل شدید دو ملت و دو دولت برای تقویت بیشتر روابط دوجانبه

تمایل شدید دو ملت برای تقویت بیشتر روابط دوجانبه در همه زمینه ها وجود دارد. این روابط با رایزنی های مکرر در سطح عالی بین رهبری دو کشور مشخص شده است. با این تاریخ دیرینه و گذشته پراهمیت، بر دو ملت و دولت است که با استفاده از هر ابزار ممکن، این روابط بی‌نظیر را تقویت کنند. امیدواریم تلاش دو ملت و دولت بزرگ ایران و پاکستان به دستاوردهای چشمگیری در همه عرصه های روابط منجر شود. بی شک تعاملات اجتماعی در کنار سیاست های دولت و نیز نقش نخبگان و فرهیختگان دو کشور موجب آگاهی بیشتر فرهنگی، درک متقابل و حفظ هویت مشترک دینی و تمدنی خواهد شد.

رویکرد استراتژیک ایران و پاکستان؛ «دوستی، صلح، توسعه و شکوفایی اقتصادی»

خوشبختانه ایران و پاکستان علیرغم مرزهای طولانی خود هرگز اختلاف ارضی نداشته‌اند. براین اساس، رؤسای جمهور دو کشور مصمم هستند تا با رویکردی همه جانبه، مرزها را به مرزهای دوستی، صلح و شکوفایی اقتصادی تبدیل کنند. گشایش بازارها و گذرگاه‌های مرزی و ایجاد فرصت‌هایی برای بهبود معیشت مرزنشینان نتیجه سیاست‌های خوب دولت است که قطعا می تواند نویدبخش رونق اقتصادی باشد.

مرز مشترک تقریباً هزار کیلومتری و دسترسی به آبهای آزاد فرصتی بی نظیر را برای دو کشور فراهم کرده است تا با رویکردی استراتژیک «توسعه و شکوفایی اقتصادی» را دنبال کنند. همه می دانیم که ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری دو کشور «مکمل» است. بدون شک با همکاری دو دولت و ملت ایران و پاکستان و مشارکت همه اقشار اعم از جوانان و نخبگان بیش از پیش شاهد شکوفایی روابط دو کشور خواهیم بود.

همکاری نزدیک ایران و پاکستان در عرصه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای

همکاری نزدیک در عرصه‌های بین‌المللی و منطقه‌ای از دیگر جنبه‌های بارز روابط دوکشور دوست و برادر ایران و پاکستان است. در بسیاری از مسائل بین المللی و منطقه ای دو کشور دیدگاه های مشابهی داشته اند و همواره در مجامع مختلف از یکدیگر حمایت کرده اند.

مبارزه با تروریسم، تلاش برای ایجاد صلح، علاقه به چندجانبه گرایی، دفاع از مظلومان و مخالفت با ظالمان، محکومیت اشغال و نسل کشی مسلمانان به ویژه در موضوع فلسطین عزیز از اصول مشترک سیاست خارجی دو کشور است.

غیرت اسلامی پاکستان موجب حمایت بی نظیر دولت و ملت شریف این کشور از آرمان فلسطین و مبارزان غزه و محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی شده است. تظاهرات گسترده مردمی، موضع‌گیری‌های سیاسی، تلاش‌ها و مذاکرات بین‌المللی، حمایت رسانه‌ها، کمک‌های بشردوستانه و تعهد پاکستان به عزت، مقام و آزادی، جایگاه این کشور را در میان ملت‌های مسلمان و آزادی‌خواهان ارتقاء داده است.

در این راستا، دو کشور با حفظ مواضع اصولی خود علیرغم تمامی محدودیت ها، پایبندی خود به ارزش های اخلاقی و دینی را رها نکرده اند.[2]

و اما نکته‌های پایانی

1- دولت‌های دو کشور کاملا متعهد هستند تا پیوندهای قوی دوستی را پیش ببرند و از چارچوب نهادی موجود برای ارتقای روابط سیاسی، اقتصادی و تجاری به نفع متقابل مردم دو کشور استفاده کنند. دو دولت مصمم هستند که به تلاش های خود برای تقویت بیشتر پیوندها و اشتراکات متقابل ادامه دهند.

2- پاکستان و ایران در مورد مسائل بین المللی و منطقه‌ای دیدگاه مشترکی دارند و در مجامع مختلف جهانی همکاری نزدیک دارند. پاکستان و ایران موضع یکدیگر را در مورد مسائل مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی درک و قدردانی می‌کنند. از آنجایی که هر دو کشور اعضای مؤسس سازمان همکاری اقتصادی (ECO) هستند، آنها با هم برای ارتقای همکاری فرهنگی و اقتصادی بین کشورهای عضو این سازمان کار می کنند.

3-در زمینه منطقه‌ای، روند همکاری های مسالمت آمیز پاکستان با هند، نوید بزرگی برای آینده جنوب آسیا و به نوبه خود برای صلح و امنیت کل منطقه است. پاکستان کاملاً متعهد به روند گفتگو است و مایل است برای احیای آن، تلاش بیشتری از خود نشان دهد.

4- از زمان استقلال پاکستان، ایران و پاکستان از روابط دیپلماتیک برخوردارند و برغم برخی فراز و فرودها، همواره از روابط خوب و نزدیکی داشته‌اند.

5- پاکستان و ایران به یک اندازه مصمم به مبارزه با بلای تروریسم هستند. هر دو کشور قربانی آن هستند و در همه اشکال و مظاهر آن با آن مخالف هستند.

6- روابط تجاری و اقتصادی پاکستان و ایران جنبه مهمی از روابط آنها را تشکیل می‌دهد. مایه خرسندی است که این روابط هر روز بیشتر می‌شود. مایه خرسندی است که پاکستان و ایران با هم برای توسعه روابط تاریخی ریشه دار خود، تقویت همکاری های منطقه ای و بین المللی و حفظ منافع امت اسلامی تلاش می کنند. هر دو سهم قابل توجهی در صلح و امنیت جهانی داشته اند. پیوندهای برادری بین پاکستان و ایران در سال های آینده به نفع دو ملت برادر و همچنین برای صلح و امنیت منطقه ای به رشد خود ادامه خواهد داد.

7- مردم پاکستان هر سال در 23 مارس روز ملی خود را به یاد "قطعنامه پاکستان" صادر شده در 23 مارس 1940 در شهر تاریخی لاهور گرامی می دارند. در این روز مسلمانان شبه قاره هند متعهد شدند که سرزمینی مستقل ایجاد کنند تا بتوانند در آن مطابق با ارزش های مذهبی و فرهنگی خود زندگی کنند. این روز ما را به یاد دوران مهمی می اندازد که مسلمانان هند حول رهبری پویای قائد اعظم محمد علی جناح گرد هم آمدند و یک کشور مستقل را ایجاد کردند.

از آن روز مهم در سال 1940 ، پاکستان مسیری طولانی را طی کرده است. این کشور پس از دستیابی به استقلال در 14 اوت سال 1947 در برابر شانس های به ظاهر غیرقابل تحمل، این کشور پس از استقلال با بسیاری از چالش های خارجی و داخلی روبرو شده است.

ملت پاکستان از آن روز تا به امروزتوانسته است با حمایت و پشتیبانی و با نشان دادن علاقه و عشق خود به میهن پرستی، استحکام ، مقاومت و ایمان بی بدیل به خداوند متعال، با موفقیت بر سختی ها غلبه کنند.

8- این کشور به سرعت در مسیر پیشرفت و توسعه حرکت کرده است. اصلاحات در همه بخش‌ها با موفقیت همراه بوده و آثارش در آن کشور مطابق با اصول مشاهده شده توسط بنیانگذاران این کشور آشکار شده است. باید توجه داشته باشیم که در 14 سال پیش در پاکستان؛ بخش اقتصادی شاهد دستاوردهای چشمگیر با حدود 6 ٪ رشد تولید ناخالص داخلی در طی آن سال ها بوده است.

جان کلام این که؛ ایران و پاکستان می توانند با تقویت همکاری بین نیروهای مسلح خود و از طریق ارتقاء روابط دو جانبه ، نقش مهمی در دستیابی به صلح و ثبات منطقه ای و بین المللی دو کشور ایفا نمایند.

پی‌نوشت:

[1] - استقبال پاکستان از رئیس جمهور ایران؛ آیت الله رئیسی وارد اسلام‌آباد شد. خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران(ایرنا). دوشنبه 3 اردیبهشت ماه 1403/     18: 8 .  کد خبرنگار: 1228. کد خبر: 85452444

2- Iran and Pakistan in the shadow of civilization and shared identity. Reza Amiri-Moghaddam is the Iranian Ambassador to Pakistan. Translator; Asadollah Afshar. Tehrantimes/ April 23, 2024 - 21:42

دکتر اسدالله افشار

• دکتر اسدالله افشار

• سید ابراهیم رئیسی

• ایران و پاکستان

• تحریم‌های ظالمانه غرب

• همکاری نزدیک ایران و پاکستان

• مبارزه با تروریسم

• جنایات رژیم صهیونیستی

• پاکستان و ایران

• استقلال پاکستان

• تروریسم

• مردم پاکستان

• قطعنامه پاکستان

• نیروهای مسلح

• رئیس جمهور ایران

• شکوفایی اقتصادی