پايگاه خبري تحليلي «نيک رو»، جنبش مردمی ارزیابی عملکرد مسئولان که با توجه به نارضایتی عمومی از عملکرد حسن روحانی و تخلفات و نیز خساراتی که به جان و مال مردم وارد کرده است؛ از طریق نامهای از حسن روحانی رئیسجمهور سابق به کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی شکایت کردند. علیرغم فقدان سابقه محاکمه رئیس جمهور خاطی و عدم اعتماد تودههای مردم اکنون بیش از پانصد هزار شهروند این تومار را امضا کردهاند.
در حال حاضر تقاضا برای محاکمه حسن روحانی و خاطیان و بیکفایتان کابینه وی تبدیل به یک درخواست عمومی شده و میشود. سیاستمدارانی که حتی اگر هم مستقیما در جرایم و خطاهای دولت نقش نداشته ولی حامیان خطاکاری بودهاند؛ نگران شده و واکنش نشان دادهاند.
محمد هاشمی رفسنجانی، برادر رییس جمهور اسبق و از حامیان حسن روحانی اخیرا در مصاحبهای کوشیده است به ابهامات پاسخ گفته و تلاشی را برای جلوگیری از گسترش نهضت مبارزه با بیکفایتی که در محاکمه حسن روحانی متجلی شده، به عمل بیاورد. اهمیت این مصاحبه در آن است که وی کوشیده تمامی منطق مخالفان محاکمه حسن روحانی را یک جا جمع و مطرح نماید.
شناسایی منطق مخالفان محاکمه حسن روحانی و ارزیابی قوت و قدرت آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. نگاهی دقیق به پشتوانههای ضعیف منطقی این گروه دال بر تلاش برای بقای جریان ناکارآمدسازی نظام از طریق ایجاد حریم امن به دور افراد بیکفایت است.
در این نوشته تمامی منطق این جریان تحلیل شده و تناقضات آن نشان داده میشود. در هر بخش ابتدا عین سخنان محمد هاشمی و سپس تحلیل آن ارائه میگردد:
۱. محمد هاشمی: رئیسجمهوری تصمیمات فردی اتخاذ نمیکند. برخی تصمیمات حکومتی است و حتی فراتر از جریانهای سیاسی است. به هر حال مربوط به شخص نیست که بخواهند از حسن روحانی شکایت کنند و او را محاکمه و مجازات کنند. در این چهل و چند سال تجربهای در این زمینه نداشتهایم.
تحلیل:
سخن محمد هاشمی دو بخش دارد؛ نخست آن که رئیس جمهور تصمیم فردی اتخاذ نمیکند. ثانیا در این ۴۰ سال تجربهای در این مورد نداریم. متاسفانه هر دلیل ضعیفتر از دیگری است. استدلال این که رئیس جمهور تصمیم فردی اتخاذ نمیکند؛ به معنای رفع مسئولیت از وی نیست. اگر تصمیم با مشورت دیگران موجب رفع مسئولیت گردد؛ عملا هیچ مسئولی را در هیچ ردهای نمیتوان به محاکمه کشید. معنای سخن غیرمنطقی محمد هاشمی آنست که هیچکس مسئول اعمالش نیست؛ بهویژه مسئولان دولتی. در اینصورت رئیس جمهور با حجم گستردهای از اختیارات و بودجه در اختیار که جان و مال مردم را در اختیار دارد فعال مایشاء اما بدون مسئولیت است. آیا این معنای حکومتی است که در ذهن اصلاحطلبان است. این نگرش دال بر آن است که آقای محمد هاشمی هر وزیر و مسئولی بهویژه رئیس جمهور را شاهنشاهی میداند که به هیچ کس پاسخگو نیست!
دومین استدلال غیرقابل باور آقای محمد هاشمی آنست که ظرف ۴۰ و چند سال گذشته تجربهای در این مورد نداریم؟! واقعا عجیب است آیا فقط آینده را با گذشته چک میکنند و تجربیات ما نمیتواند مسیر اصلاحی فرا روی ما بگشاید؟نگرش محمد هاشمی که در جناح اصلاحطلب تعریف میشود، محافظهکارانهترین نگرش ممکن است و دقیقا خلاف هر تعریفی است که از معنای اصلاحطلبی واقعی وجود دارد. اگر هر اصلاحی بهدلیل فقدان تجربه در گذشته متوقف شود؛ اساسا آیا امکان هیچگونه اصلاحطلبی وجود دارد؟ واقعیت آنست که نگاه مترقی آنست که با ارزیابی ضعفهای گذشته و تجربیات منفی در آن برای رفع مشکل در آینده راهکار ارائه شود. در مقایسه روشن است که اصلاحطلبان ایرانی نگاه گذشتهگرا و ارتجاعی داشته و رقبای آنان که محافظهکار نامیده میشوند با هدف اصلاح اشتباهات گذشته، طرح و برنامه ارائه داده، لذا ترقیخواه و پیشرو و آیندهنگر تلقی میشوند. این هم از عجایب سیاست ایران است.
۲. محمد هاشمی: «اجرای تصمیمات بحث فردی نیست که به واسطه آن تصمیمات فردی بخواهیم از یک رئیسجمهوری که 8 سال خدمت کرده، سالهای قبل هم در مناصب مهمی همچون شورایعالی امنیت ملی بوده و حتی در جنگ حضور جدی داشته است، شکایتی صورت گیرد».
تحلیل:
منطق سخن آقای هاشمی آن است که سوابق مبراکننده فرد بوده و برای او عصمت ایجاد میکند! پس آیا باید افراد فاقد مسئولیت و سابقه را به جرم افراد باسابقه به محاکمه کشید؟ آیا آقای محمد هاشمی نمیدانند که تاریخ انقلاب مشحون از محاکمه و حتی اعدام افرادی است که ظاهرا دارای خدمات و تجربیات بودهاند. آیا آقای محمد هاشمی سخن امام خمینی(ره) را مبنی بر این که ملاک حال فعلی افراد است؛ نشنیدهاند؟ معنا و تبعات سخن آقای محمد هاشمی آنست که افراد به سوی پست بشتابند؛ زیرا هم برای آنان منافع ایجاد میکند و هم در برابر احکام قانونی برای آنان مصونیت ایجاد میکند!
۳. محمد هاشمی: «اگر فردی که از او شکایت شده، بخواهد از خود دفاع کند؛ باید مسائلی را مطرح کند که طرح آن حتما به صلاح مملکت و انسجام و وحدت ملی نیست. بنابراین تصور میکنم این نوع شکایتها و اظهارات جنبه سیاسی و جناحی و تبلیغی دارد و معمولا هم در بازههای زمانی خاص مثل انتخابات یا مسائل سیاسی دیگر صورت میگیرد اما من تا به حال در این 40 و اندی سال ندیدهام که این موارد واقعیت عینی و عملی پیدا کند».
تحلیل:
در این فراز از سخن آقای محمد هاشمی هم دو نکته مهم وجود دارد؛ یک تهدید و یک تخفیف. تهدید آنست که میگوید اگر مثلا روحانی محاکمه شود؛ حرفهایی را خواهد زد که به صلاح مملکت و انسجام و وحدت ملی نیست! اولا دادگاه میتواند نشست غیرعلنی و غیرعمومی هم داشته باشد. این تشخیص قاضی است. ثانیا، خلاف، خلاف است از هر که باشد نمیتوان با تهدید پا پس کشید، ضمن آن که تشخیص چگونگی برگزاری دادگاه و سطح محرمانیت آن با قاضی است؛ نه متهم! مورد دیگر در سخنان آقای محمد هاشمی، کوچک و خوارشماری اعتراض جمع عظیمی از مردم برای محاکمه آقای روحانی است. امضای بیش از پانصد هزار نفر از شهروندان کشور را حرکتی تبلیغاتی دیدن نوعی تغافل کودکانه است. تبلیغات متعلق به قبل از انتخابات است. با انتخاب آیتالله رئیسی دیگر نیازی به تبلیغات نیست. اتفاقا بازیهای سیاسی از جنس حرکات اصلاحطلبان اقتضاء ميکند که پس از انتخاب آقای رئیسی این حرکت کنار گذاشته شود ولی این حرکت با هدف اصلاح امور صورت میگیرد و نه بازیهای پوچ سیاسی یا انتقام گرفتن از یک فرد خاطی یا تبلیغات انتخاباتی!
۴. محمد هاشمی: ضربالمثلی داریم که «دیکته ننوشته غلط ندارد»، وقتی یک مسئول اجرایی 8 سال کار میکند آن هم در کشوری که تکثر آرا و نظرات وجود دارد، همه چیز به خوبی پیش نمیرود. همیشه عدهای حامی و عدهای شاکی هستند و این ویژگی یک جامعه مبتنی بر مردمسالاریست».
تحلیل:
این ضربالمثل سخن درستی است اما دیکته غلط هم با دیکته درست تفاوت دارد و هر کدام نمره خود را دارد. در زمان ریاست جمهوری آقای هاشمی هم این برداشت غلط وجود داشت که مدیران حق خطا دارند. خطاهایی که برای مردم ایران صدها میلیارد دلار هزینه داشت. بخش دوم سخن آقای هاشمی بسیار جالب و نشاندهنده نوع برداشت او و جریان متبوعشان از مردمسالاری است. عدهای مسئول و در قدرت با خطاهای پرهزینه کارشان را میکنند و عدهای هم شاکی. البته طبعا طبق برداشت اینان از دموکراسی هیچ شکایتی بر وضعیت نابسامان هم هیچ تاثیری نباید داشته باشد! برای این دیدگاه فقط یک واکنش میتوان داشت؛ آن هم تاسف برای چنین تفکری است.
هادی املشی
اشتراک گذاری: لینک کوتاه: https://www.nikru.ir/p/16778