معرفی کتاب «فرود و فراز دموکراسی» نوشته‌ی دیوید استاساویج

قرائت استاساویج ازظهور و سقوط «دموکراسی» در جهان

پايگاه خبري تحليلي «نيک رو»، ترجمه فارسی کتاب "فرود و فراز دموکراسی"؛ تاریخ دموکراسی درجهان از دوران باستان تا امروز نوشته دیویداستاساویج در بازار کتاب ایران منتشر شد.

دیوید استاساویج یک دانشمند علوم سیاسی آمریکایی است که به دلیل کارش در زمینه دموکراسی و اقتصاد سیاسی شناخته شده است.او رئیس علوم اجتماعی و پروفسور جولیوس سیلور در گروه سیاست دانشگاه نیویورک و استاد وابسته در دانشکده حقوق دانشگاه نیویورک است. او در سال 2015 به عضویت آکادمی هنر و علوم آمریکا انتخاب شد.

لیلا سازگار این کتاب را در سالجاری( 1403) که توسط نشر نو در 506 صفحه منتشر شده ، ترجمه کرده است.

این کتاب درک جدیدی از چگونگی و چرایی دموکراسی اولیه، چگونگی تکامل دموکراسی مدرن، و آنچه این تاریخ در مورد آینده به ما می‌آموزد، ارائه می‌کند.

گزارش‌های تاریخی از ظهور دموکراسی بر یونان باستان و اروپای پیش از رنسانس متمرکز است. «انحطاط و ظهور دموکراسی» از شواهد جهانی به دست می‌آید تا نشان دهد که داستان بسیار غنی‌تر است - رویه‌های دموکراتیک در بسیاری از مکان‌ها، در بسیاری از زمان‌های دیگر، از قاره آمریکا قبل از تسخیر اروپا، تا بین‌النهرین باستان، تا آفریقای پیش از استعمار وجود داشته است.

دیوید استاساویج با بررسی رواج دموکراسی اولیه در سراسر جهان، این موضوع را مطرح می‌کند که درک اینکه چگونه و کجا این دموکراسی‌ها شکوفا شدند – و چه زمانی و چرا سقوط کردند – می‌تواند اطلاعات مهمی را نه تنها در مورد تاریخ حکومت، بلکه در مورد روش‌های مدرن ارائه دهد. دموکراسی ها کار می‌کنند و جایی که می توانند در آینده ظاهر شوند.

استاساویج با استفاده از مثال‌هایی که چندین هزار سال را در بر می‌گیرد، ابتدا به این می‌پردازد که چرا دولت‌ها سبک‌های حکومت‌داری دموکراتیک یا استبدادی را توسعه دادند و استدلال می‌کند که دموکراسی اولیه در مکان‌های کوچکی با دولت ضعیف و به‌طور غیرمعمول، فناوری‌های ساده توسعه می‌یابد. هنگامی که نهادهای دولتی مرکزی (مانند بوروکراسی مالیاتی) غایب بودند - مانند اروپای قرون وسطایی - حاکمان برای حکومت به رضایت مردم خود نیاز داشتند. هنگامی که نهادهای مرکزی قوی بودند - مانند چین یا خاورمیانه - رضایت کمتر ضروری بود و خودکامگی بیشتر محتمل بود.

نویسنده سپس گذار از اولیه به دموکراسی مدرن را که ابتدا در انگلستان و سپس در ایالات متحده شکل گرفت، بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که دموکراسی مدرن به عنوان تلاشی برای ترکیب کنترل مردمی با یک دولت قوی بر سرزمینی بزرگ پدید آمد. دموکراسی آزمایشی بوده است که در طول زمان و در سرتاسر جهان آشکار شده است – و دگرگونی آن ادامه دارد.

در میان نگرانی‌های فزاینده دموکراتیک، «انحطاط و ظهور دموکراسی» لنز تاریخی رشد نهادهای سیاسی را گسترش می‌دهد و درس‌های شگفت‌انگیزی را برای همه کسانی که به حکومت اهمیت می‌دهند ارائه می‌دهد.[1]

«دموکراسی» نیازمند تدقیقی ویژه است. این مفهوم در عصرکنونی، درزمانه‌ای که تمامی حکومت‌های جهان تلاش می‌کنند تا خود را در ذیل آن قرار دهند، دستمایه‌ی انحراف‌های زیادی شده است. جهان امروز ـ به‌ویژه در مناطقی مثل شما آفریقا، خاورمیانه و آمریکای جنوبی ـ شاهد دست‌اندازی‌های بسیاری به این مفهوم بوده است. از‌طرفی، نمی‌توان منکر این بود که در عمر طولانی «دموکراسی»، که تا یونان باستان می‌توان پی‌ آن را گرفت، کشورهایی که اصطلاحاً خود را مرکز و بقیه را پیرامون و نیمه‌پیرامون می‌دانستند بزرگ‌ترین گزینش‌های معنایی از دموکراسی را داشته‌اند. پس در این وضعیت خاص، که هرکس برداشت خود را از «دموکراسی» دارد، چه می‌شود کرد؟ وضعیتی که با کوچک‌ترین قلم‌گردانی درمورد هر مفهومی می‌توان متهم شد برساختن ویژگی‌ای نو در مفاهیمی کهن. پاسخ به این سؤال پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. این سؤال به‌اندازه‌ی مفهومی که می‌کوشیم از آن بحث کنیم پیچیده است. «دموکراسی»، «انقلاب»، «دیکتاتوری» یا «هژمونی» همگی مفاهیمی خاص در علوم اجتماعی‌اند که نیازمند تلاش بسیار برای درک شدن هستند. فرود و فراز دموکراسی نوشته‌ی دیوید استاساویج یکی ازهمین کوشش‌های مطلوب درخصوص تدقیق در مفهوم «دموکراسی» است.

باز تأکید می شود کتاب مذکور یک بررسی جامع از تاریخ و تکامل نظام‌های دموکراتیک در سراسر جهان است. استاساویج، محقق برجسته در علوم سیاسی و تاریخ، تحلیلی عمیق ارائه می‌دهد که دموکراسی را از ریشه‌های باستانی آن تا دوران مدرن ردیابی می‌کند و تغییرات کلیدی، چالش‌ها و احیای آن را در کانون توجه قرار می‌دهد. او می‌کوشد تا درک عمیق‌تری از دلایل موفقیت یا شکست دموکراسی در مناطق مختلف جهان به دست آورد و عواملی را که در پایداری یا زوال آن نقش دارند، بررسی کند.

این کتاب با کاوش در خاستگاه ایده‌های دموکراتیک در تمدن‌های باستانی مانند آتن آغاز می‌شود و تأثیر این ایده‌ها را در دوره‌های تاریخی مختلف، از جمله جمهوری روم، دوران روشنگری و ظهور دولت‌های دموکراتیک مدرن، دنبال می‌کند. استاساویج با در نظر گرفتن زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، عوامل موثر بر رشد و زوال نظام‌های دموکراتیک را تحلیل می‌کند. از طریق مطالعات موردی دقیق، نویسنده به بررسی این موضوع می‌پردازد که چرا برخی از دموکراسی‌ها به موفقیت رسیده‌اند و برخی دیگر به اقتدارگرایی یا شکست دچار شده‌اند. او بینش‌هایی درباره نقش نهادهای سیاسی، تأثیر نابرابری اقتصادی و رابطه میان دموکراسی و توسعه اقتصادی ارائه می‌دهد. علاوه بر این، تأثیر رویدادهای جهانی مانند جنگ‌ها، استعمار و جنگ سرد را بر گسترش و سرکوب آرمان‌های دموکراتیک در نظر می‌گیرد.

این کتاب همچنین بر الگوی تکراری «ظهور و سقوط» حکومت‌های دموکراتیک تأکید دارد و نمونه‌هایی از مناطق مختلف، از قاره آمریکا و اروپا گرفته تا آسیا و آفریقا را بررسی می‌کند. این مرور تاریخی به خوانندگان کمک می‌کند تا پیچیدگی سفر دموکراسی و ماهیت چرخه‌ای رژیم‌های سیاسی را درک کنند. "فرود و فراز دموکراسی" به بررسی چندین موضوع کلیدی می‌پردازد، از جمله تعامل بین نهادهای سیاسی و نظام‌های دموکراتیک، نقش نابرابری اقتصادی در شکل‌گیری نتایج سیاسی، و اهمیت مشارکت مدنی و عمومی.

استاساویج استدلال می‌کند که بقا و شکوفایی نظام‌های دموکراتیک اغلب به توانایی آن‌ها برای انطباق با تغییرات اجتماعی و اقتصادی و حفظ ساختارهای حکومتی فراگیر که بازتاب‌دهنده اراده مردم است، بستگی دارد. موضوع مهم دیگر تأثیر میراث فرهنگی و تاریخی بر مناظر سیاسی کشورهای مختلف است. این کتاب نشان می‌دهد که چگونه تاریخ‌های استعماری، درگیری‌های گذشته و ارزش‌های فرهنگی می‌توانند بر اجرا و پایداری شیوه‌های دموکراتیک تأثیرگذار باشند.

"فرود و فراز دموکراسی" کتابی است که با تحقیق دقیق و تحلیل‌های ژرف، خوانندگان را به بازنگری در مسیرتوسعه دموکراتیک وچشم‌اندازهای آینده آن دعوت می‌کند. دیوید استاساویج با نگاهی تاریخی، بینش‌های ارزشمندی در مورد موفقیت‌ها و شکست‌هایی که دموکراسی را در سطح جهانی شکل داده است، ارائه می‌دهد. این کتاب به عنوان یک منبع ضروری برای هر کسی که می‌خواهد پویایی‌های پیچیده سیستم‌های سیاسی، انعطاف‌پذیری آرمان‌های دموکراتیک، و درس‌هایی که تاریخ می‌تواند در مورد حفظ دموکراسی در مواجهه با چالش‌های مدرن به ما بیاموزد را درک کند، مفید است.[2]

این کتاب شامل 12 فصل است که در سه بخش اصلی تنظیم شده است.

فصل‌های یک تا چهار به دنبال توضیح منشأ دموکراسی، ارائه شواهدی مبنی بر شیوع گسترده آن در دوران پیشامدرن و نشان دادن راه‌هایی است که در آن پیشرفت تمدن، اغلب دموکراسی اولیه را تضعیف می‌کند. در فصل‌های 5 تا 8، استاساویج تلاش می‌کند تا واگرایی سیاسی بین اروپای مدرن و بقیه جهان را توضیح دهد. او این کار را با ردیابی ظهور نمایندگی (یکی از ویژگی‌های تعیین‌کننده دموکراسی مدرن) در اروپای قرون وسطی در فصل 5 انجام می‌دهد.

 دو فصل بعدی، به بررسی این موضوع می‌پردازد که چرا دموکراسی‌های در مقیاس بزرگ به‌ترتیب در چین و جهان اولیه اسلام ظهور نکردند. فصل 8 برای رد این ادعاها استدلال می‌کند که تاریخ اقتصادی به تنهایی می‌تواند واگرایی سیاسی اروپای مدرن را توضیح دهد.

بخش سوم و آخر کتاب ظهور و گسترش دموکراسی مدرن را بررسی می‌کند. فصل‌های 9 و 10 نشان می‌دهند که چقدر شخصیت دموکراسی مدرن مدیون ویژگی‌های تاریخ انگلیس و آمریکا است. فصل 11 گسترش حیرت‌انگیز دموکراسی مدرن را در چند قرن گذشته مورد بحث قرار می‌دهد، ازجمله اخیراً در مناطقی از جهان که تصور می‌شد برای حفظ دموکراسی، بسیار فقیر یا توسعه‌نیافته بودند.

فصل آخر درس‌های آموخته‌شده در سراسر کتاب را به‌کار می‌گیرد تا برخی از افکار را در مورد آنچه آینده ممکن است نه‌تنها برای آمریکا، بلکه برای چین داشته باشد، ارائه دهد. در مورد آمریکا، استاساویج مدعی است که تاریخ طولانی دموکراسی باید ما را به آینده‌ی آن امیدوار کند، مشروط بر این‌که تلاش‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مستمری برای مقابله با به‌ویژه دو چالش انجام دهیم: افزایش قدرت اجرایی و بی‌اعتمادی شهروندان به دولت.[3]

کتاب فراز و فرود دموکراسی؛ کتابی است که حتماً باید مطالعه کرد

گسترش دموکراسی مدرن طی دویست سال گذشته چشمگیر و شگفت‌آور بوده است. دموکراسی در کشورها و جاهایی گسترش یافته است که بسیاری معتقد بودند فقیرتر از آن بوده‌اند که بتوانند این نهادها را حفظ کنند. در عین حال به موازات ثروتمندتر شدن دیگر کشورها دموکراسی برخلاف انتظاراتی که ازآن می‌رفت در ادامه‌دادنِ راهش شکست خورده است.

الگوهای درازمدت توسعۀ دولت توضیح بهتری در مورد آنچه رخ داده است به دست می‌دهد. در واقع دموکراسی مدرن بخت بیشتری داشت که در جاهایی ریشه بدواند که پیشینۀ دولتی با دیوانسالاری قوی نداشتند که بتواند فرمانروایی خودکامه را تحکیم کند. در عین حال، ثبات دموکراتیک تا همین حالا هم در این جاها تضمین شده است.

اغلب یونان باستان و اروپای پیشا رنسانس را مبدأ تاریخ دموکراسی دانسته‌اند، اما در کتاب فرود و فراز دموکراسی شواهدی به ما ارائه می‌شود از اینکه روش‌های دموکراتیک، ‌جز اینها، در بسیاری مکان‌ها و زمان‌های دیگر وجود داشته است. دیوید استاساویج شرح می‌دهد این دموکراسی‌ها چرا و چگونه به وجود آمدند و شکوفا شدند و در چه زمانی و چرا رو به زوال گذاشتند. او از این راه نه‌تنها اطلاعاتی اساسی درباره تاریخ حکمرانی در اختیار ما می‌گذارد، بلکه تحلیلی بی‌نظیر از دموکراسی مدرن و آینده آن به دست می‌دهد.

دارون عجم‌اوغلو، نویسنده کتاب «چرا ملت‌ها سقوط می‌کنند» و «راه باریک آزادی» درباره این کتاب گفته است: دموکراسی در سراسر جهان تحت محاصره است. این مشکلات کنونی را نمی‌توانیم درک کنیم مگر با مطالعه تاریخِ طولانیِ دموکراسی، موفقیت‌های درخشانش، و شکنندگیِ همیشگی‌اش. برای این منظور هیچ کاری بهتر از این نیست که بیاییم سراغ این کتابِ جذاب و عالمانه که با خوش‌بینیِ محتاطانه‌ای نوشته شده است. فراز و فرود دموکراسی کتابی است که حتماً باید مطالعه کرد.

استیون لویتسکی، نویسنده کتاب «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» هم درباره این کتاب گفته است: فرود و فراز دموکراسی باورهای دیرینه را در مورد خاستگاه دموکراسی به چالش می‌کشد: خاستگاه آن نه در ثروت، نه در فرهنگ، نه در ساختار طبقاتی، بلکه در توزیع قدرت میان فرمانروایان و فرمانبرداران نهفته است. این کتاب یکی از مهم‌ترین کتاب‌هایی است که در یک نسل در مورد رژیم‌های سیاسی نوشته شده است و طرز تفکر ما را درباره منشأ و آینده دموکراسی تغییر خواهد داد.[4]

«دموکراسی» نیازمند تدقیقی ویژه است. این مفهوم در عصر کنونی، در زمانه‌ای که تمامی حکومت‌های جهان تلاش می‌کنند تا خود را در ذیل آن قرار دهند، دستمایه‌ انحراف‌های زیادی شده است. جهان امروز ـ به‌ویژه در مناطقی مثل شما آفریقا، خاورمیانه و آمریکای جنوبی ـ شاهد دست‌اندازی‌های بسیاری به این مفهوم بوده است. از‌طرفی، نمی‌توان منکر این بود که در عمر طولانی «دموکراسی»، که تا یونان باستان می‌توان پی‌ آن را گرفت، کشورهایی که اصطلاحاً خود را مرکز و بقیه را پیرامون و نیمه‌پیرامون می‌دانستند بزرگ‌ترین گزینش‌های معنایی از دموکراسی را داشته‌اند. پس در این وضعیت خاص، که هرکس برداشت خود را از «دموکراسی» دارد، چه می‌شود کرد؟ وضعیتی که با کوچک‌ترین قلم‌گردانی درمورد هر مفهومی می‌توان متهم شد برساختن ویژگی‌ای نو در مفاهیمی کهن. پاسخ به این سؤال پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. این سؤال به‌اندازه‌ی مفهومی که می‌کوشیم از آن بحث کنیم پیچیده است. «دموکراسی»، «انقلاب»، «دیکتاتوری» یا «هژمونی» همگی مفاهیمی خاص در علوم اجتماعی‌اند که نیازمند تلاش بسیار برای درک شدن هستند. فرود و فرازدموکراسی نوشته‌ دیوید استاساویج یکی از همین کوشش‌های مطلوب درخصوص تدقیق در مفهوم «دموکراسی» است.[5]

قرائت استاساویج از «دموکراسی»

قرائت استاساویج از «دموکراسی» در اولین سطور از اولین بند کتاب فرود و فراز دموکراسی تا حدی آشکار می‌شود. نویسنده در این نوشتار قرار است تا با نگرشی تاریخی به بحث «دموکراسی» آشنایی‌زدایی از این مفهوم داشته باشد. این آشنایی‌زدایی احتمالاً با مقادیر بسیاری تقدس‌زدایی هم همراه باشد. در اولین بند کتاب متوجه می‌شویم که نویسنده‌ی کتاب آن‌چنان علاقه‌ای ندارد که مثل بسیاری از نوشته‌های تاریخی مرتبط با جامعه‌شناسی یا علوم سیاسی خود را به عظمت یونانیان باستان وصل کند. احتمالاً بعداز خواندن این پاراگراف ابتدایی در این فکر برویم که فرود و فراز دموکراسی قرار است روی شانه‌های کی یا چی بایستد. این‌که کتاب و نویسنده‌اش می‌خواهند روی شانه‌های کی یا چی بایستند مطلبی است که در طی متن آشکار می‌شود. اما نکته‌ی مهم در این بین توجه به عنوان کتاب است: The Decline and Rise of Democracy. شاید عنوان فارسی کتاب آن‌چنان که باید توضیح‌دهنده‌ی اتفاقی نباشد که در کتاب رخ می‌دهد. عنوان فارسی کتاب بیشتر به محتوای تاریخی و عمر مفهوم «دموکراسی» اشاره‌هایی دارد. عنوان انگلیسی کتاب اما غیر‌از این موضوع در خود متضمن مسئله‌ی دیگری نیز هست که در کتاب هم شاهدش هستیم. این موضوع چیزی است که می‌توان از آن با تعبیر «مرگ و زایش» دموکراسی یاد کرد. در این کتاب، استاساویج علاوه‌بر بررسی تاریخی «دموکراسی» برساخته‌هایی که در طول تاریخ در حیطه‌ی «دموکراسی» وجود داشته است، به این مسئله می‌پردازد که در هر اقلیم و جغرافیایی امکان این‌که در زمانه‌ای شاهد حضور نداشتن دموکراسی (مرگ) و مجدداً حضور آن (تولد) باشیم هست. مثلاً در صفحه‌ 218 کتاب در ذیل بخش «به ارث بردن دولت» می‌توانیم متوجه این قضیه باشیم:

“به ارث بردن دستگاه‌های دیوانی موجود در کرانه‌ی شرقی مدیترانه این امکان را برای خلفا فراهم آورد که به شیوه‌ی فرمانروایی خودکامه رو آورند. از سده‌ی سوم میلادی تا پیش از کشورگشایی‌های اسلامی در شمال و شرق عربستان، امپراتوری ساسانی کنترل ایران و عراق و بخشی از شام را در اختیار داشت.

ساسانیان یکسردر حال زد و خورد با روم بیزانس بودند. ساسانیان منابع مالی سپاهیان خود را از راه وضع مالیت بر محصولات کشاورزی‌ای تأمین می‌کردندکه ازمنطقه‌ای حاصلخیزکه اکنون جنوب عراق است گرد می‌آوردند.” [6]

اشاره کتاب به اولین فرود و فراز دموکراسی

یکی از اهداف کتاب «فرود و فراز دموکراسی» این است که این روایت دیرینه را واژگون کند که دموکراسی در زمان و مکان خاصی (یعنی یونان باستان) ابداع شد و بعداً توسط اروپاییان مدرن احیا شد. استاساویج استدلال می‌کند که دموکراسی، به‌جای این‌که یک نشانه‌ی بارز غرب باشد، درواقع در جوامع اولیه در سراسر جهان رایج بود. بااین‌حال با بزرگ‌تر شدن دولت‌ها، مقیاس دموکراسی دشوارتر از آنچه شد که او «جایگزین استبدادی» می‌خواند.

بنابراین بسیاری از دموکراسی‌های اولیه توسط حکومت‌های خودکامه در مقیاس بزرگ‌تر تسخیر شدند. حتی زمانی که جوامع دموکراتیک بر پادشاهی‌های بزرگ‌تر غلبه کردند و آن‌ها را فتح کردند، اغلب در این فرآیند خودکامه شدند، زیرا وارث یک دولت متمرکز با ساختارهای بوروکراتیک بودند. علاوه بر مشکل مقیاس، دموکراسی اولیه نیز توسط فناوری‌های جدید تضعیف شد که به حاکمان اجازه می‌داد، فعالیت‌ها و تولیدات رعایای خود را با دقت بیشتری زیر نظر بگیرند.

این اولین «فرود دموکراسی» است که در عنوان کتاب به آن اشاره شده است. «فراز دموکراسی» بعدی به ظهور شکل جدیدی از دولت نمایندگی در قرن هجدهم اشاره دارد که در ابتدا در امتداد ساحل شمالی اقیانوس اطلس پیدایش یافت که اکنون از آنجا به بسیاری از نقاط جهان گسترش یافته است. این سیستم جدید که استاساویج آن را «دموکراسی مدرن» می‌نامد، با حق رأی گسترده و قوه مقننه‌ای مشخص می‌شود که در آن نمایندگان ملزم به دستورات انتخاب‌کنندگان خود نیستند.

کتاب استدلال می‌کند که دموکراسی مدرن مشکل مقیاس را حل کرده است، درحالی‌که ویژگی‌های استبدادی خاصی را نیز در خود گنجانده است، مانند یک دولت قوی با بوروکراسی متمرکز. [7]

«دموکراسی» بیش از آن که راهگشا باشد بازیچه است

 کارشناسان و صاحب نظران معتقدند خواسته‌ استاساویج در این کتاب مشخص است: «برای آن‌که دریابیم امروز کجاییم ـ و احتمالاً به کدام سو می‌رویم ـ باید برداشتمان را از تاریخ ژرف دموکراسی گسترش دهیم و این کاری است که پیشنهاد می‌کنم در این کتاب انجام دهیم.»

استاساویج تا حد مطلوب و قابل‌قبولی هم به این عهدی که در پیش‌گفتار کتاب با خواننده می‌بندد پایبند می‌ماند. او برای طرح بحث خود مدل‌ها و نمونه‌هایی را برمی‌گزیند که شاید در کمتر کتابی بتوان سراغ آن‌ها را گرفت. این مدل‌ها از این جهت حائز اهمیت هستند که به اروپا و آمریکا یا میان‌رودان منحصر نمی‌شوند. این‌ها شرق دور، مکزیک یا آفریقا و جوامع اولیه که بهره‌ی کمی از تکنولوژی داشته‌اند را هم در بر می‌گیرند. از این طریق، استاساویج بحثش را توسعه‌ می‌دهد و تلاشی همه‌جانبه می‌کند که بحث درمورد «دموکراسی» را در هیچ ناحیه‌ با اهمیتی یا حتی کم ‌اهمیتی از دست ندهد.

 این مسئله باعث نمی‌شود تا انتقال دموکراسی اولیه که از مسیر اروپا اتفاق افتاد از یاد برود. همچنان در این کتاب فرانسه، انگلستان و آمریکا پاراگراف‌های بسیاری را به خود اختصاص می‌دهند ـ که ازقضا مهم‌ترین پاراگراف‌ها همچنان می‌توانند باشند. آنچه که مهم است منحصر نشدن متن به این مراکز مهم «دموکراسی» است. این‌ها همگی در خدمت امروز ما عمل می‌کنند. در واقع، متن فرود و فراز دموکراسی این‌چنین قرار است که عمل کند. ما در زمانه‌ای حاضر هستیم که «دموکراسی» بیش از آنکه راهگشا و روش‌دهنده باشد بازیچه است. همه‌ دیکتاتوری‌ها خود را در خدمت دموکراسی تعریف کرده‌اند. هیچ حکومتی خود را خارج از «دموکراسی» متصور نیست، چراکه تعریف جهانی از یک حکومت دموکرات بودن آن است. بنابراین برای همه‌ ما مهم است که در جهان امروزی چه تعریفی از «دموکراسی» داشته باشیم.[8]

پی‌نوشت:

1- David Stasavage’s “Decline and Rise of Democracy” available in Persian. Translator and author: Asadollah Afshar. Tehrantimes/ Saturday: January 25, 2025 - 22:35

[2] - معرفی کتاب فرود و فراز دموکراسی. وب سایت ایران کتاب.

[3] - کاظم‌خواه؛ زینب. کتاب فرود و فراز دموکراسی روایت دیرینه درباره‌ دموکراسی را واژگون می‌کند. سایت هم میهن: پنجشنبه ۱۳ دی ۱۴۰۳ /  ۰۲:۳۰ -کد مطلب: ۳۰۷۶۱ .

[4] - شکل‌گیری و زوال دموکراسی در جوامع مختلف. همشهری آنلاین: چهارشنبه ۵ دی ماه ۱۴۰۳ - ۱۹:۱۶- کد خبر 912302.

[5] - عسگری؛ پدرام. معرفی کتاب فرود و فراز دموکراسی نوشته‌ی دیوید استاساویج. سایت آوانگارد: یکشنبه ۹ دی ۱۴۰۳.

[6] - عسگری؛ پدرام. معرفی کتاب فرود و فراز دموکراسی نوشته‌ی دیوید استاساویج. سایت آوانگارد: یکشنبه ۹ دی ۱۴۰۳.

[7] - کاظم‌خواه؛ زینب. کتاب فرود و فراز دموکراسی روایت دیرینه درباره‌ دموکراسی را واژگون می‌کند. سایت هم میهن: پنجشنبه ۱۳ دی ۱۴۰۳ /  ۰۲:۳۰ -کد مطلب: ۳۰۷۶۱ .  

[8] -عسگری؛ پدرام. معرفی کتاب فرود و فراز دموکراسی نوشته‌ی دیوید استاساویج. سایت آوانگارد: یکشنبه ۹ دی ۱۴۰۳. 

دکتر اسدالله افشار

• دکتر اسدالله افشار

• کتاب فرود و فراز دموکراسی

• دیویداستاساویج

• دیوید استاساویج

• دموکراسی

• اقتصاد سیاسی

• ظهور دموکراسی

• فرود و فراز دموکراسی

• دموکراسی مدرن

• ظهور و سقوط