پایگاه خبری تحلیلی «نیک رو»، پس از شش دور مذاکرات وین؛ همچنان شاهد فرصت سوزی و اتلاف زمان از سوی رییس جمهور جدید آمریکا در خصوص احیای کامل برجام هستیم. جو بایدن و تیم هسته‌ای او با اعلام مواضع تکراری چند ماهه اخیر شان ثابت کرده‌اند که در مسیرسیاست‌های فشار حداکثری ترامپ حرکت کرده و حاضر به انجام اقدامات ملموس در جهت رسیدن به یک توافق برد- برد با ایران نیستند و نباید انتظار داشت و خوش بین بود که احياي برجام فورا و به این زودی در دولت روحانی که رو به پایان است انجام و محقق خواهد شد.
نکته جالب در این شش دور مذاکرات آن است که هم رییس تیم هسته‌ای ما و هم طرف‌های باقی مانده در برجام از کشورهای اروپایی گرفته تا روسیه و چین می‌گویند؛ روند پیشرفت مذاکرات خوب بوده اما با کندی جلو می‌رود و نیاز به زمان بیشتری وجود دارد تا مواضع آمریکا و مواضع ایران به یکدیگر نزدیک شود و همیشه هم در مذاکرات این چنینی به کلی گویی اکتفا کرده و شفاف و صریح اطلاع رسانی صورت نمی‌گیرد چه از ناحیه تیم هسته‌ای ایران و چه از سوی طرف‌های دیگر در گیر این موضوع مهم که الکی و بی‌خودی پیچیده گشته و تبدیل به معمای لاینحل شده تا محل جر و بحث‌های سیاسی بین‌المللی برای سیاست بازان بیکار و حراف لمپن جهانی باشد که از سیاست تنها حرف زدن را پیشه خود ساخته تا بتوانند چند صباحی به هر قیمت در عرصه سیاست حضور داشته باشند.
جالب است بدانید «سیدعباس عراقچی» رئیس هیأت مذاکره‌کننده ایرانی اعتقاد دارد در نشست دور ششم پیشرفت‌هایی به‌ویژه در مورد پیش‌نویس متون مذاکراتی صورت گرفته اما هنوز موضوعات مهم باقی‌مانده نیازمند تصمیم‌گیری‌های جدی در پایتخت‌ها خصوصا در کشورهای طرف مذاکره است. و باز ایشان با خوش بینی خاص خودش می‌گوید بیش از هر زمان دیگری به توافق نزدیک هستیم، و ابراز امیدواری می‌نماید که در دور آتی مذاکرات بتوانند به توافق دست یابند، و خنده دار وقتی است که ایشان با این صغری و کبری چیدن‌ها و با این همه تجربه اظهار می‌کند نمی‌توان آن را تضمین کرد!
از جناب عراقچی آیا نباید سئوال شود چرا آمریکایی که نمی‌خواهد از مواضع غیر اصولی خود کوتاه بیاید ما همچنان اصرار به بازگشت آمریکا به برجام را داریم؟ یا وقتی جوبایدن قصد ندارد به تعهدات حداقلی خود در توافق هسته‌ای بازگردد و مانع از حل و فصل موارد اختلافی در مذاکرات شده است؛ سخن گفتن درباره متن و زمان رسیدن به توافق در وین، چه محلی از اعراب دارد و چرا باز می‌خواهیم آزموده را نه دوباره که چندباره بیازماییم و برای چندمین بار باز مجددا از همان سوراخ گزیده شویم! باید خود را فریب ندهیم؛ آمریکاییان نه رفع کامل تحریم‌ها را خواهند پذیرفت و نه زیر بار راستی آزمایی خواهند رفت، و لذا چرا هیأت مذاکره‌کننده ایرانی متاسفانه به فرسایشی شدن مذاکرات تن داده است و اعتنایی به منافع ملی ندارند؟
این آمریکا چه با ترامپ و چه با بایدن؛ دست از خوی استکباری خود برنداشته و همچنان با عطش سیری ناپذیری و زیاده خواهی خود، برجام را دستاویز قرار داده و به دنبال متوقف کردن پیشرفت‌های ایران درحوزه‌های نظامی، تکنولوژی هسته‌ای، صنعت موشکی و دفاعی، و همچنین قدرت منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای ایران هستند! بعید به نظر می‌رسد از مذاکرات وین با عناد آمریکاییان و عوامفریبی سه کشور اروپایی؛ شاهد دود سفید و تحولات جدید میدانی در این زمینه باشیم.
من با این سخن و اعلام موضع رییس جمهور منتخب جناب ابراهیم رئیسی که در نشست خبری روز دوشنبه 31 خرداد ماه سال جاری بیان شد و اظهار داشتند؛ «دنیا باید بداند که سیاست خارجی دولت ما از برجام شروع نمی‌شود، به برجام هم محدود نخواهد شد»[1]، موافقم. ایشان باز دراین مصاحبه رسانه‌ای تأکید و بیان داشتند: « هر مذاکره‌ای که منافع ملی در آن تضمین شود، این مذاکره حتما مورد حمایت خواهد بود. وضعیت اقتصادی و شرایط مردم را به این مذاکرات گره نخواهیم زد و اجازه نخواهیم داد به نحوی مذاکره برای مذاکره باشد، اجازه نخواهیم داد مذاکرات فرسایشی شکل بگیرد. بلکه هر نشستی باید همراه با نتیجه باشد.»[2]
جان کلام این که؛ وجود اختلافات در مذاکرات وین جدی است. تا آمریکاییان و تروئیکای اروپایی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از نگاه سیاسی خود در این زمینه دست بر ندارند، مذاکرات وین به بار نخواهد نشست. قطعا با سیاست یک بام و دوهوای آمریکا در مذاکرات وین و همچنین بازگشت بدون خاصیت آنان به برجام، برجام و توافق هسته‌ای احیا نخواهد شد.
با توجه به آن چه بیان شد باید پذیرفت که نه آمریکای بایدن و نه متحدان اروپایی غرب، عزم جدی و واقعی برای بازگشت به توافق هسته‌ای را نداشته و ندارند که اگر اعتقادی به حل این مشکل داشتند هرگز مذاکرات را اهرم فشار بر ایران قرار نمی‌دادند تا بخواهند به مذاکرات فرا برجامی دست یابند.
پی‌نوشت:
[1] - صبح نو: سه شنبه 1 تیر ماه 1400- شماره 1197.
[2] - صبح نو: سه شنبه 1 تیر ماه 1400- شماره 1197.