خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان؛ هم فرصت و هم تهدید!

پايگاه خبري تحليلي «نيک رو»،  حضور20 ساله آمریکا و متحدان استراتژیک آمریکا در افغانستان حضوری متجاوزانه، تروریستی، فاجعه بار بوده و ارمغانی جز ناامنی نداشته است. این حضور نامیمون نه تنها اوضاع افغانستان را بهتر ننموده بلکه علاوه بر بدتر کردن، امنیت را از مردم زجر کشیده افغانستان سلب و گرفته است. 

آمریکاییان و نیروهای ناتو در افغانستان با پررویی هرچه تمام تر مدعی هستند اگر در افغانستان حضور دارند حضورشان  به خاطر مبارزه با تروریسم بوده است که این ادعا با توجه به عملکرد دودهه آنان، حرف مفتی است زیرا نیروهای متجاوز اشغالگر افغانستان با هزینه‌های سرسام آور میلیاردی تا توانسته‌اند گروه‌های ریز و درشت تروریستی در افغانستان را پرورش داده که داعش یکی از آن‌ها بشمار می­‌آید و لذا آمریکا و ناتو در گسترش تروریسم بلاشک نقش اصلی و اساسی داشته و در این 20 سال؛ استقلال و حاکمیت افغانستان را زیر سئوال برده، صلح و ثبات و امنیت این کشور را به مخاطره انداخته، زیر ساخت‌های بنیادین و فنی این کشور را نابوده کرده، افراطی‌گری را رشد داده تا بلای جان ملت و دولت افغانستان باشد. 

20 سال است مردم افغانستان قربانی این شرایط اسفبار و غم‌انگیز هستند و از شرارت‌های آمریکاییان و نیروهای ناتو در رنج و عذاب می‌باشند. داعش را می‌سازند و به جان مردم افغانستان و منطقه می‌اندازند و روزی دیگر به بهانه مبارزه با طالبان مردم بی‌دفاع را قتل عام و روستاهای را بمباران می‌کنند و با دست زدن به این کارهای هولناک و وحشتناک، با اعصاب و روح و روان ملت ستمدیده افغانستان بازی می‌کنند. 

مجامع بین‌المللی پرمدعا کجا هستند که مدافع حقوق ملت افغانستان باشند! این مدعیان دروغین که اشک تمساح می‌ریزند و در خفا با گرگ‌های خونخوار هم پیمان می‌شوند تا کی به این بی‌عدالتی‌ها می‌توانند ادامه دهند و حقوق ملت‌ها را نادیده بگیرند و ایشان را قربانی سیاست‌های استعماری قدرت‌های سلطه‌­گر نمایند؟! 

آمریکا بیش از گذشته در افغانستان با شکست مواجه شده و تحقیر گشته است و به همین خاطر چاره‌ای جز ترک افغانستان در خود نمی‌بیند زیرا اگر اصرار به ادامه سیاست‌های غلط گذشته خود در افغانستان داشته باشد باید هزینه گزافی را بابت حماقت‌های خود بپردازد و منتظر دریافت خسارات فراوان مادی و معنوی در افغانستان باشد. و شاید درست به همین دلیل باشد که همزمان با خروج نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان، پایگاه هوایی بگرام[1] که مرکز جنگ آمریکاییان برای براندازی طالبان و القاعده بوده است تخلیه می‌گردد و مورد توجه رسانه‌های دنیا قرار می‌گیرد.

نکته جالب در تخلیه پایگاه بگرام این است که آمریکاییان با تخریب تأسیسات الکترونیکی، خودروهای زرهی و ادوات سنگین مستقر در این پایگاه‌ها محیط‌زیست افغانستان را آلوده کرده و مورد انتقاد اداره‌ ملی حفاظت محیط‌زیست افغانستان قرار گرفته است. براساس اعلام این اداره، انفجار این تجهیزات در داخل این پایگاه آسیب‌های جدی به محیط‌زیست به ویژه هوا، آب و خاک وارد کرده است. در همین حال، این نهاد تأکید کرده است نیروهای خارجی باید با تمکین به قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی از تخریب و انفجار این تجهیزات در پایگاه‌های‌شان خودداری کنند.[2]

از نکات بسیار مهم آن است که پایگاه بگرام یکبار در اواسط سال 1990م زمانی که طالبان بر بخش‌های وسیعی از افغانستان تسلط یافت، به دست این گروه افتاد.[3] هم اکنون ۵ هزار زندانی طالبان درآن به سر می‌برند و بطور قطع طالبان در آینده نزدیک برای آزادسازی آنان اقدام خواهد نمود.

باید به این نکته اشاره کنیم که آمریکاییان از قبل هم برای خروج از افغانستان برنامه داشته و با توجه به برخی ملاحظات ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی و شرایط حاکم بر افغانستان و همچنین تلفات نظامی خود در آن جا و هزینه فایده ماندن در کشوری مثل افغانستان؛ از اردیبهشت ماه 1400 تصمیم بر خروج از افغانستان را قطعی نمودند و لذا دست به تخلیه قرارگاه‌های خود در این کشور زدند که تخلیه پایگاه بگرام نیز در همین چارچوب انجام گرفته است و اگر تغییری در سیاست‌های آمریکا رخ ندهد مسلما تا تابستان امسال از افغانستان خارج خواهند شد. و هیچ بعید نیست با خروج آمریکا از افغانستان که با تخلیه پایگاه‌ها آغاز شده باشد این مهم پشت پرده‌ای نداشته باشد و آمریکا با طالبان و گروه‌های تروریستی برای آشوب‌های جدید برنامه ریزی نکرده باشند تا افغانستان و مردمش روی خوش زندگی را در سایه صلح، ثبات، امنیت ، آرامش و رفاه نبینند. از این دم بریده فتنه گر هرچی بگوییم بر می‌آید. نه قابل اعتماد است و نه قابل پیش بینی می‌باشد. 

 امید است این خروج به نفع امنیت افغانستان، منطقه و جامعه بین‌الملل باشد و ثمره آن در صورت تحقق؛ موجب وحدت و هم گرایی گروه‌های سیاسی افغان گردد و از مجادله و جنگ افروزی دست بردارند تا با درایت برای رشد و تعالی و شکوفایی افغانستانی نوین، متحد و یکدل در کنارهم تلاش و مجاهده نمایند.

اکنون افغانستان و مردم رنج دیده آن بیش از هر زمان نیازمند همفکری و آرامش هستند. بخاطر سربلندی افغانستان باید منافع فردی و حزبی کنار گذاشته شود و به منافع ملی اهمیت داده شود. نیروهای درگیر خواهان قدرت بدانند ابتدا صلح در افغانستان مهم است و این صلح به نفع همه گروه‌ها و طرف‌ها، در شرایط فعلی لازم و ضروری است. 

خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان هم فرصت است و هم تهدید. اگر از این خروج خوب بهره برداری نشود تهدید است و قطعا افغانستان استعداد چندپارگی را دارد و چه بسا به تجزیه این کشور منجر گردد. شایسته است طالبان عاقلانه رفتار کند و در سهم خواهی خود در قدرت ملاحظات ملی را مد نظرقرار دهد تا خروج آمریکا از افغانستان، جان مردم این کشور را که چند دهه است در آتش و خون گرفتار آمده‌­اند؛ حلاوت و شیرینی بخشد و آنان را از یک زندگی شایسته انسانی برخوردار نماید. 

 درک این معنا کار سختی نیست اگر از خودخواهی‌ها و منیت‌ها دست برداشته شود و تنها بزرگی و شکوه افغانستان در نظر باشد اهداف محقق خواهد شد و مردم افغانستان و گروه‌های سیاسی می‌توانند این خروج را به فال نیک گرفته و این پیروزی ملی را جشن بگیرند. 

پی‌نوشن:

[1] - این پایگاه مجتمع نظامی گسترده در ۶۰ کیلومتری شمال پایتخت (کابل)، زمانی محل استقرار ده‌ها هزار نظامیان آمریکا و متحدانش بود و یکی از مهمترین مراکز نظامی در طول جنگ دو دهه ای افغانستان به شمار می‌رفت. پایگاه بگرام، کلید امنیت پایتخت افغانستان است و همچنین پوشش استراتژیک بخش اعظم منطقه شمالی این کشور را فراهم می کند، جایی که طالبان حملات اخیرش را آنجا متمرکز کرده است. این پایگاه شامل مسیرهای متصل‌کننده سربازخانه‌ها و ساختمان‌هایی شبیه آشیانه هواپیماست. ۲ باند فرودگاه و بیش از ۱۰۰ پارکینگ برای جنگنده‌ها وجود دارد که دیواره‌هایی محکم دارد که در برابر انفجار مقاوم است. یکی از باندهای فرودگاهی ۳۶۶۰ متر طول دارد که در سال ۲۰۰۶ ساخته شده است. یک سالن استراحت، یک بیمارستان ۵۰ تختخوابی و چادرهای بزرگ حاوی وسایلی چون مبلمان نیز در پایگاه وجود دارد. مقام‌های ارتش افغانستان اما درباره تخلیه بگرام می‌گویند آمریکایی‌ها پس از ۲۰ سال بدون هیچ اطلاع قبلی، برق را خاموش کردند، در را بستند و از پایگاه بگرام خارج شدند. 

[2] - لازم به ذکر است اداره‌ ملی حفاظت محیط‌زیست با توجه به مواد کنوانسیون‌های بین‌المللی درباره قوانین محیط‌زیستی و انتشار مواد شیمیایی خطرناک، نگرانی‌های خود را قبلا در نامه‌های رسمی به سفارت آمریکا در کابل، پایگاه نظامی بگرام و دفاتر فرماندهی پلیس و ولایت‌پروان اعلام کرده بود.

[3] - این پایگاه  اولین بار در سال های ۱۹۵۰ توسط آمریکایی‌ها برای متحدان افغانستان در جریان جنگ سرد ساخته شد. اتحاد جماهیر شوروی این پایگاه را پس از آن که ارتش سرخ در سال ۱۹۷۹ به افغانستان حمله کرد، گسترش داد. سپس این پایگاه به کنترل دولت تحت حمایت مسکو در آمد و بعدها دولت مجاهدین در جریان جنگ سرد سال‌های ۱۹۹۰ کنترل آن را در اختیار گرفت. البته پس از حملات یازده سپتامبر و حمله آمریکا به افغانستان، نیروهای آمریکایی بر این پایگاه تسلط پیدا کردند و از آن به عنوان سکوی پرتاب حملات هوایی خود علیه طالبان و حمایت از نیروهای افغان استفاده کرد.

• دکتر اسدالله افشار