پايگاه خبري تحليلي «نيک رو»، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس انرژی اتمی، شامگاه شنبه 20 شهریورماه سال جاری در رأس هیأتی به تهران سفر کرده و با محمد اسلامی؛ رییس جدید انرژی اتمی ایران ملاقات و در خصوص ادامه مذاکرات هستهای در وین و همچنین ایجاد فرصت هایی برای توسعه همکاریها در چارچوب موازین و مقررات آژانس بینالمللی انرژی اتمی با یکدیگر گفتگو نمودند. البته این سفر بیشتر برای کارتهای حافظه تجهیزات نظارتی آژانس تحت مُهر و موم مشترک بوده که طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی در ایران نگهداری میشود و چون آژانس بی طرفی خود را در مذاکرات هستهای نشان نداده و با سیاسی کاری جانبدارانه و در هماهنگ با غرب و بدور از چارچوب قوانین آژانس با ایران در خارج از عرف دیپلماسی هستهای عمل کرده است؛ لذا دسترسی آژانس به مراکز هستهای ایران محدود و اجازه بازدیدهای متعدد سرزده از آژانس سلب گردید. عدم صداقت آژانس با ایران، به طور طبیعی فاصله ای را ایجاد نمود و موجب سلب اعتماد ایران نسبت به آژانس گردید.
در حقیقت این دیدار به اذعان رافائل گروسی و محمد اسلامی - که دوازده روز مانده به کنفرانس عمومی آژانس صورت گرفته است- نه تنها یخ روابط دو طرف را آب کرده بلکه مثبت و عمیق و در یک فضای تفاهم آمیز ارزیابی گردیده که میتواند در گفتگوها و مذاکرات وین و همچنین آینده توافق برجام در روابط ایران با اروپا و آمریکا اثر گذار باشد و نقش مهمی را در ثبات صلح و امنیت در منطقه ایفا نماید.
دیدار مذکور باعث خنثی شدن توطئه خبری صهیونیستها و شبکههای معاند فارسی زبان که با پولها و دلارهای مرتجعین عربی چون عربستان سعودی و امارات تغذیه میشوند، گردید و چون همیشه تیرشان در تخریب نظام جمهوری اسلامی ایران به سنگ خورده و در ایجاد بحران آفرینی برای ایران در سطح جهانی، شکست دیگری را در کارنامه خود ثبت نمودند.
جالب است به این نکته نیز اشاره شود که گروسی؛ گفتوگوی خود با مقامات ایرانی را مثبت و سازنده اعلام نموده و ابراز داشته برای من این بازدید بسیار مهم است چون بعد از روی کار آمدن دولت جدید است. این بدان معناست که ایران و آژانس باید با هم کار کرده و همکاری خود را گسترش دهند. این بیان از دیدگاه مدیرکل آژانس انرژی اتمی پیام واضح و روشنی برای بحران آفرینان منطقهای دارد و نکته مهم آن این است که ثبات و صلح و امنیت در منطقه بدون نقش آفرینی ایران معنا و مفهومی ندارد و تلاش بیهوده در جهت حذف ایران قدرتمند ننمایند.
بیانیه مشترک آژانس و ایران علیرغم تمام اختلافات مهم و ریشهای که بیش از آن که فنی باشد سیاسی است؛ موفقیت این دیدار یک روزه را دوصد چندان خبری و رسانهای نموده است. در این بیانیه به نکات کلیدی خوبی اشاره شده است که میتواند تعامل و همکاری سازنده آژانس و ایران را با شفافیت و اعتماد سازی تداوم بخشد به شرط آن که پس از بازگشت مدیرکل آژانس، مدیرکل تحت تأثیر لابی آمریکاییان و متحدان اروپایی، عبری و عربی قرار نگیرد که در این صورت ایران نیز متناسب با شیطنت های صورت گرفته نقش خود را تعریف کرده و مواضع جدیدش را اتخاذ و بیان مینماید. امیدواریم این موضوع رخ ندهد.
این دیدار به موقع و همچنین بیانیه مشترک مورد نظر برخی از توطئههای طراحی شده دشمنان علیه ایران را خنثی و نقش برآب نمود تا برای دفعات مکرر و چند باره، طعم تلخ شکست را در مواجه با ایران مقتدر تا عمق جان پلیدشان چشیده و حس کنند.
در هر صورت بازخوانی این بیانیه مشترک ما را به پیام و محتوای این همکاری دوجانبه بیشتر رهنمون ساخته تا دنیا بداند ایران اهل تعامل و حل مشکلات تحمیل شده و اتهامات بی اساس با منطق متقن در چارچوب احترام متقابل در جهت رفع سوء تفاهمات بینالمللی است و در مسیر تشدید فضای التهاب آفرینی هرگز حرکت نکرده و نخواهد کرد و مشی دیپلماسی سیاسی و هستهای ایران همیشه بر مدار تنش زدایی بوده است و با اقتدار نیز با بحران آفرینان که کیان ایران عزیز را با تهدید مواجه ساخته و میسازند بدون مماشات و با قدرت تمام پاسخ داده و خواهند داد.
متن این بیانیه به شرح زیر است:
۱- طرفین، روح همکاری و اعتماد متقابل و اهمیت تداوم آن و همچنین ضرورت رسیدگی به موضوعات فیمابین در فضایی سازنده و منحصرا فنی را مورد یادآوری و تأکید مجدد قرار دادند.
۲- در چارچوب تعاملات و همکاریهای موجود فیمابین، طرفین تصمیم گرفتند دیدارهای متقابل را در سطوح مرتبط تداوم دهند. در همین راستا، معاون رئیسجمهور و رئیسسازمان انرژی اتمی ایران در حاشیه کنفرانس عمومی آژانس با مدیرکل دیدار خواهد کرد و مدیرکل نیز در آینده نزدیک به تهران سفر خواهد نمود تا مشورتهای سطح بالا با هدف تقویت همکاریهای میان ایران و آژانس در حوزههای مختلف و بحث درخصوص موضوعات فعلی مورد علاقه متقابل، با دولت جمهوری اسلامی ایران داشته باشد.
۳- به بازرسان آژانس اجازه داده میشود تا نسبت به سرویس فنی تجهیزات نظارتی مشخص شده و جایگزینی کارتهای حافظه آنها که تحت مُهر و موم مشترک در ایران نگهداری خواهند شد، اقدام نمایند. چگونگی و زمان انجام این اقدام، مورد توافق دو طرف قرار گرفت.
انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین اتریش؛ هر دو در دو توییت جداگانه از توافق ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی استقبال کردند و آن را گام مثبتی جهت تداوم دیپلماسی هستهای خوانده و آمادگی دو طرف را برای حفظ گفتوگوی سازنده و احترام متقابل که از طریق آن میتوان همه مسائل برجسته را حل و فصل نمایند، مورد تقدیر و قدردانی دانستهاند.
از نگاه صاحب نظران قطعا اعضای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نشست آتی خود، از این دیدار و نتایج آن استقبال خواهند کرد.
آژانس انرژی اتمی بداند:
1- طبق ضوابط و تکالیف قانونی خودش عمل نماید.
2- مسائل را فنی ارزیابی کند و از سیاسی بازی پرهیز نماید.
3- اعتمادسازی اصل است و اعتماد متقابل بین ایران و آژانس باید پا برجا باشد.
4- ایران از حقوق هستهای خود مطابق ضوابط و پادمانهای آژانس، کوتاه نیامده و به پیشرفت فناوری هستهای خود شتاب میبخشد.
5- ایران به دنبال اجتناب از تخاصم بوده و در پی یافتن مسیر مصالحه از هیچ تلاشی مضایقه نخواهد ورزید و از تنش، جنگ و رویارویی گریزان است و پرهیز دارد.
6- موضع رسمی جمهوری اسلامی ایران ادامه گفتگو و شروع مجدد مذاکرات هستهای در وین است که از قبل برآن منطق عمل نموده و علیرغم زیاده خواهیهای آمریکا و اروپاییان در صحنه حضوری فعال داشته است اما تسلیم زورگوییها و تهدیدها و ارعاب ها نخواهد شد.
7- مدیرکل آژانس باید با مدیریت خود مراقبت و اداره نماید؛ شورای حکام دست به اقدامی تخریبگر در روابط دوجانبه تهران و آژانس نزند.
8- ایران، عضو رسمی و پیوسته آژانس است و باید از مزایای عضویت خود به طورکامل بهره مند و تحت حمایت آژانس و مقررات آژانس باشد.
9- آژانس انرژی اتمی باید از حالت انفعال خارج شده و با بازنگری در مأموریت و وظایف ذاتی خود از منافع و حقوق هستهای ایران تمام قد حمایت نمایند و با اعلام مواضع بهنگام از حیثیت آژانس در برابر یاوه گویان غیرعضو دارای سلاحهای هسته ای کشتارجمعی دفاع و دخالتهای بیجای غیر مسئولانه آنان را شدیدا محکوم کنند.
10-در مذاکرات هستهای وین؛ بحث مذاکره صرفا برای مذاکره نباید باشد بلکه مذاکره باید برای رفع تحریمها ظالمانه ضد حقوق بشری آمریکا علیه مردم ایران باشد. مذاکره اگر برای این امر باشد با موفقیت همراه است و در غیر این صورت موجب بن بست بوده و ابهامات همچنان پا برجا باقی خواهد ماند.
11-آژانس اگر خواهان ایفای نقش فعال در زمینه مسائل هستهای ایران است باید سابقه سو و سیاه گذشته خود را پاک کند و به عنوان یک نهاد فنی و پرهیز از سیاه بازی و سیاسی کاری، نقش مثبت و ماندگاری را در معادلات جهانی بازی نماید.
12- لازم است آمریکاییان با صداقت و اعتماد سازی به برجام بازگردند. از زیاده خواهیها دست کشیده و به مفاد برجام و روح آن عمل و به بندهای آن تمکین کنند و از فرسایشی کردن مذاکرات که ترفندی منسوخ شده در جهان سیاست است پرهیز نمایند. مسلما اگر آمریکاییان از خوی استکباری خود دست بردارند و از غرور بیجای خود عدول کنند؛ ادامه مذاکرات هستهای در وین با موفقیت همراه خواهد گشت. آمریکا اگر حماقت خود را در این خصوص ادامه ندهد شاید بتواند تا حدودی به بازسازی وجهه سیاسی خود در منطقه امیدوار باشد.
جان کلام این که؛ مدیرکل آژانس باید از حیثیت حقوقی و حرفهای خود در این شرایط حساس کوتاه نیاید و نقش مؤثر تاریخی خود را در این مسیر مهم که تاریخ آن را قضاوت خواهد نمود تا حصول توافق پایبند باشد، عمل نماید و به سرانجام مقصود رساند.
باید منتظر شد و در آینده نزدیک شاهد بود آیا مدیرکل آژانس جرأت و جسارت دارد مرد این میدان روزهای سخت باشد؟ گذشته او که چنین امری را تأیید و تصدیق نمی نماید!